مژگان عثمانی - دانش گاه/ پوهنتون فردوسی مشهد و دانش گاه/ پوهنتون هرات

حسب­ حال­ مولانا جلال الدین محمد بلخی، با تکیه بر منابع زنده گی­ نامه یی قدیمی و این حکم عام که اقدم نسخ اصح نسخ است، کار بیش تر شرح­ حال ­نویسانی که نگاهی انتقادی و علمی به آن نداشته ­ اند را بی­ اعتبار کرده است. این پژوهش با اتکا بر منابع موثق، روی کرد انتقادی بر سرگذشت و احوال و اتفاقات زنده گی مولانا داشته است. تحقیق حاضر، نیمه اول زنده گی مولانا را مورد بررسی قرار داده، که شامل دو بخش است: بخش اول، از تولد مولانا تا تعلیم و تعلم علم فقه و فقاهت و افتاء در قالب ژانر خطابه و جلسات درس می ­باشد و بخش دوم نضج ­ گرفتن تصوف زهدگرا به مدد ارشادات سیدبرهان الدین محقق ترمذی، که درواقع این دوره را می ­توان پیش ­نیاز دوره عرفان عاشقانه مولانا پنداشت. در خلال این پژوهش به این پرسش پاسخ داده شده است که: آیا مولانای عارف، یک­ سر محصول آموزه های عرفانی شمس تبریزی بوده است و یا مصاحبت مشایخی هم چون سیدبرهان الدین محقق ترمذی، تلمذ نزد استادانی مثل ابن العدیم و دیگران و هم چنان تاثیر عوامل جامعه ­شناختی مانند شرایط سیاسی، اجتماعی و جغرافیایی و تاریخی در عارف شدن مولانا نقش غیرقابل اغماضی داشته اند؟ یافته های تحقیق نشان می دهد که به رغم دیدگاه بعضی از مولوی ­پژوهان ترک و غربی زادگاه مولانا شهر بلخ بوده نه وخش. هم چنان روند ریاضت و سلوک عرفانی مولانا قبل از ملاقات شمس به مدد راه نمایی های برهان الدین محقق ترمذی آغاز گردیده بوده است.حسب­ حال­ مولانا جلال الدین محمد بلخی، با تکیه بر منابع زنده گی­ نامه یی قدیمی و این حکم عام که اقدم نسخ اصح نسخ است، کار بیش تر شرح­ حال ­نویسانی که نگاهی انتقادی و علمی به آن نداشته ­ اند را بی­ اعتبار کرده است. این پژوهش با اتکا بر منابع موثق، روی کرد انتقادی بر سرگذشت و احوال و اتفاقات زنده گی مولانا داشته است. تحقیق حاضر، نیمه اول زنده گی مولانا را مورد بررسی قرار داده، که شامل دو بخش است: بخش اول، از تولد مولانا تا تعلیم و تعلم علم فقه و فقاهت و افتاء در قالب ژانر خطابه و جلسات درس می ­باشد و بخش دوم نضج ­ گرفتن تصوف زهدگرا به مدد ارشادات سیدبرهان الدین محقق ترمذی، که درواقع این دوره را می ­توان پیش ­نیاز دوره عرفان عاشقانه مولانا پنداشت. در خلال این پژوهش به این پرسش پاسخ داده شده است که: آیا مولانای عارف، یک­ سر محصول آموزه های عرفانی شمس تبریزی بوده است و یا مصاحبت مشایخی هم چون سیدبرهان الدین محقق ترمذی، تلمذ نزد استادانی مثل ابن العدیم و دیگران و هم چنان تاثیر عوامل جامعه ­شناختی مانند شرایط سیاسی، اجتماعی و جغرافیایی و تاریخی در عارف شدن مولانا نقش غیرقابل اغماضی داشته اند؟ یافته های تحقیق نشان می دهد که به رغم دیدگاه بعضی از مولوی ­پژوهان ترک و غربی زادگاه مولانا شهر بلخ بوده نه وخش. هم چنان روند ریاضت و سلوک عرفانی مولانا قبل از ملاقات شمس به مدد راه نمایی های برهان الدین محقق ترمذی آغاز گردیده بوده است.

مولانا، بهاءولد، برهان الدین محقق ترمذی، فقه، عرفان