محمد مهدی علیمردی - دانشیار گروه عرفان و تصوف، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
زینب ارتیدار - دانشجوی دکتری عرفان و تصوف، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

از جمله مبانی ملاصدرا حرکت جوهری است. به اعتقاد وی آدمی در پرتو حرکت جوهری یک سیر تکاملی پیش رو دارد و تمام مراتب لازم را طی می کند تا به حقیقت نهایی دست یابد. از نگاه صدرا هر کس که قادر باشد قوه نظری و عملی خود را به کمال نهایی برساند، همچون نبی غرق در شهود جمال حق شده است؛ به طوری که هیچ چیزی او را از اشتغال به نور الهی باز نمی دارد. صدرا شهود را به اقسامی تقسیم می کند و آخرین آن را به شهود روحی اختصاص داده است که شخص در این مرحله، روح حقایق را به­حسب استعداد روحی و بدون واسطه دریافت می کند. بحث وحی در فلسفه ملاصدرا با رویکرد متفاوت فلسفی، کلامی و عرفانی مطرح است. در رویکرد عرفانی کشف و شهود را به میان آورده است و آن را به حقیقت محمدیه مرتبط می کند؛ ازاین رو نسبت وحی رسالی و شهود عرفانی در نظر ملاصدرا ابتدائا مبتنی بر منشاء آن است؛ زیرا وحی رسالی در همه مراتب از بالا به پایین رخ می دهد و شهود عرفانی از پایین به بالا پدید می آید.

حقیقت, وحی, شهود, عرفان