سیدمرتضی موسوی نژاد - کارشناس ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه دولتی چمران اهواز
عباس اسماعیلی - کارشناس ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات خوزستان

هدف از تحقیق حاضر بررسی حقوق اختلافات غیرقابل داوری در نظام حقوقی ایران است. این تحقیق به شیوه اسنادی کتابخانه ای انجام گرفته و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش توصیفی از نوع تحلیل محتوا بوده است. یافته ها نشان داد که شرط داوری این قابلیت را دارد که به صورت شرط ضمن عقد دیگر درآید. طرفین به موجب شرط داوری یا متعهد می شوند اختلافات آتی خود را به دواری ارجاع دهند یا مقرر می کنند اختلافات به محض وقوع مستقیما به داوری ارجاع شوند. گاهی داوری با تمام شرایطی که قانون گذار برای انعقاد آن در نظر گرفته شکل می گیرد؛ اما به سبب جهاتی قبل از صدور رای، داوری از بین می رود. جهاتی چون فوت یا حجر داور یا امتناع یا عدم امکان داور به رسیدگی در صورتی که داوری مقید باشد و همچنین توافق طرفین بر عزل داور داوری از بین می رود که این توافق و اقاله باید کتبی باشد و همچنین صادر نشدن رای در مدت داوری موجب از بین رفتن داوری می شود. و این سخن که با انتفای موضوع داوری، داوری منتفی می شود با این کلیت قابل دفاع نیست و باید به قصد طرفین توجه کنیم. علی القاعده تمامی اختلافات می تواند به داوری ارجاع شود و در عین حال اختلاف ارجاع شده به داوری باید مربقطو به حقوقی باشد که طرفین بتوانند آزادانه آن را واگذار نمایند. بعضی از دعاوی از جمله اصل نکاح، طلاق، فسخ، نسب، ورشکستگی- دعاوی کیفری- دعاوی مربوط به حقوق مالکیت معنوی- دعاوی مغایر با نظم عموی و اخلاق حسنه قابلیت ارجاع به داوری را ندارند.

اختلاف، داوری، حقوق ایران، قابلیت ارجاع به داوری