در آمدی بر حق دادرسی منصفانه با تاکید بر حقوق دفاعی متهم

دادرسی منصفانه مسئله ای است که در بسیاری از اسناد بین المللی و حقوق بشری مورد تاکید قرار گرفته است.اعلامیه جهانی حقوق بشر و هم میثاق بین المللی حقوق مدنی سیاسی و هم قانون اساسی جمهوری اسلامی به این نکته اشاره نموده است.حق دادرسی منصفانه در تمام مراحل دادرسی جریان پیدا می کند؛اهمیت ضرورت دادرسی منصفانه از این جهت بیشتر است که ضمانت اجرا همه حقوق دیگر نیز می باشد.ممکن است بسیاری حقوق را برای افراد به رسمیت بشناسیم ولی اگر چارچوبی نباشد که در آن چارچوب افراد بتوانند از حقوق خود دفاع کنند،بود یا نبود حقوق دیگر تفاوتی ندارد.حرکت به سمت یک جامعه عادلانه وجود حق دادرسی منصفانه است،حقوقی که برای افراد مختلف در قوانین شناخته شده در صورتی می تواند برای صاحبان آن ارزشمند باشدکه حقوق و ضمانت اجرا آن از طریق یک دادرسی منصفانه تضمین گردیده باشد.دادرسی منصفانه ایده حقوق بشری است وهمه ملاحظاتی که در دین و حقوق بشر اسلامی جاری است ممکن است در این حوزه نیز جریان یابد.عدالت در فرآیند دادرسی در فقه اهمیت بسیار زیادی دارد ومعیارهای آن نیز برشمرده شده است که فرض برائت،لزوم بی طرفی،امکان دسترسی به دادگاه صلاحیت دار،لزوم تساوی طرفین دعوا ومنع شکنجه از مهم ترین آن ها می باشد.اعلامیه جهانی حقوق بشر در زمینه توجه به مذهب خنثی است وهمین عاملی گردید تا پاسخی رسمی از طرف کشورهای اسلامی عضو سازمان کنفرانس اسلامی ارائه گردد که در سال ۱۹۹۰در نشست وزاری خارجه در قاهره اعلامیه حقوق بشر اسلامی صادر گردید که این اعلامیه در بندهای ب و ه ماده ۱۹ خود در خصوص حق دادرسی منصفانه اشاره ای نیز داشته است.

Keywords:

دادرسی , حق دادرسی منصفانه , حقوق بشر