تحلیل روابط معنایی واژگان به کاررفته درکتابهای داستانی ایستگاه و شب به خیرترنا بر اساس رویکرد نقش گرا

بین واژگان تشکیل دهنده یک متن روابط معنایی مختلفی وجود دارد که در انتقال معنا و درک مخاطب از متن تاثیر بسزایی دارد. مسئله مورد مطالعه در این پژوهش این است که نویسندگان داستانهای نوجوانان چگونه از گزینش مناسب واژگان و روابط معنایی بین آنها برای انتقال معنا استفاده میکنند. در حوزه روابط معنایی واژگانی تحقیقات زیادی در متون ادبی و غیر ادبی صورت گرفته و مقالات و پایان نامه هایی نگاشته شده است، اما هیچ پژوهشی در مورد روابط معنایی واژگانی در داستانهای نوجوانان ایرانی یافت نشده است، ازاینرو پرداختن به این پژوهش ازاهمیت ویژهای برخوردار است. هدف از انجام این پژوهش بررسی، تحلیل و شناسایی انواع روابط معنایی واژگان به کار رفته در ادبیات داستانی نوجوانان وهمچنین میزان کاربرد هریک از این روابط میباشد که نویسندگان کودک و نوجوان در نگارش داستانهای خود برای انتقال معنا از آنها بهره برده اند. برای این منظور کتاب داستان ایستگاه از گروه سنی » د،«و کتاب داستان شب به خیر ترنا از گروه سنی »ه« انتخاب و بر اساس رویکرد نقش گرایی هلیدی و حسن (۱۹۸۵) مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند تا به این پرسشها پاسخ داده شود .۱: نویسندگان داستانها از کدامیک از انواع روابط معنایی واژگانی استفاده کرده اند؟ .۲کدامیک از انواع روابط معنایی واژگانی بیشترین کابرد را در داستانها داشته است؟ کدامیک از انواع روابط معنایی کمترین کاربرد را در داستانها داشته است؟ روش انجام پژوهش تحلیلی توصیفی و به شیوه کتابخانه ای انجام شده است. داده ها بر اساس ابزارهای آماری آزمون خی دو و نسخه ۱۶ نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج حاصله از آمارها، بررسیها و تحلیلها این بوده است که نویسندگان در نگارش داستانها دقت لازم را بعمل آورده و از همه انواع روابط معنایی واژگانی برای انتقال معنا در داستانهای نوجوانان استفاده کرده اند و تکرار و باهمآیی بیشترین بسامد و رابطه واژگانی هم معنایی کمترین بسامد را داشته است. همچنین با مقایسه درصد رخداد روابط واژگانی دو گروه سنی مشاهده میشود که جز در عنصر باهم آیی که اختلاف معنیدار میان دو گروه سنی وجود دارد (p˂ ۰/ ۰۵)، در سایر عناصر اختلاف معنیدار نیست .(p˂ ۰/ ۰۵)

Keywords:

ایستگاه , شب به خیر ترنا , نقشگرا , روابط واژگانی