علی اکبر عباسی - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات آب جهاد سازندگی

هزاران سال است که انسان با حوادث بزرگی چون زلزله، طوفان و سیل درمبارزه است و هر روز که می گذر گامی دیگر برای شناخت وسپس چاره جویی برای این بلاها و حوادث تلخ بر می دارد. اما هنوز دانش بهتری امکان مهار و کنترل کافی این پدیده ها را ندارد. هنوز هم زلزله و طوفان و سیلاب همه ساله هزاران نفر از مردم جهان را قربانی گرفته و خسارات مالی سنگینی را بر دوش آنها تحمیل می کند. در کشور ما نیز سیلابهای استانهای فارس سیستان و بلوچستان در سالهای اخیر موید این ادعاست. کنترل سیلاب به طرق مختلف ممکن است انجام شود.یکی از راههائی که از زمان قدیم مورد استفاده بوده و هم اکنون نیز استفاده می شود، احداث سیل بند در اطراف رودخانه می باشد . ارتفاع سیل بند با توجه به فاصله آن از کنار وردخانه متغی راست. چنانچه فاصله سیل بند ازکنار رودخانه زیاد باشد ارتفاع آن کم شده و هزینه اجرای آن کم می شود. در مقابل زمین بیشتری زیر سیل می رود و غیر قابل استفاده می ماند. به همین منظور ضروری است که با مطالعات اقتصادی ارزش زمینهای از دست رفته در مقابل کاهش هزینه های ساخت ، فاصله سیل بند از کنار رودخانه و ارتفاع اقتصادی آن مشخص شود. از طرفی دربرنامه های مدیریت دشت سیلابی مطالعاتی چون تغییر حریم سیل به دوره بازگشتهای مختلف محاسبه مساحت زمینهائی که زیر آب می رود (برای ارزیابی خطرات سیل) مطالعات اثرات استفاده از زمینهای دشت سیلابی از نقطه نظر افزایش خطرات سیل، مطالعه اثر اصلاح کانال در کاهش خطرات سیل و ... باید انجام شود. با استفاده از مدل کامپیوتری HEC-2 تمامی مطالعات فوق الذکر قابل انجام است . نمونه کارهائی که در این مطالعه با استفاده از این مدل انجام شده است در بخشهای بعدی آورده شده است.