مهدیس راستگو - دانشجوی کارشناسی حقوق دانشگاه فردوسی مشهد
شایان عرب عنانی - دانشجوی کارشناسی حقوق دانشگاه فردوسی مشهد

ازدواج افراد با سن پایین در جامعه رو به افزایش است و مشکات بزرگی از این حیث گریبان گیر خانواده ها و جوامع بزرگ امروزی شده است.رفته رفته با بزرگ شدن شهرها، تنوع تبادلات اجتماعی - اقتصادی و گسترده شدن روابط انسانی در جهان به خصوص از قرن نوزدهم ، لزوم رشد فکری و وجود حساسیت های اجتماعی را بیش از پیش در بین انسان های قرن ۲۰ و ۲۱ نمایان می کند. اگر در قرون ۱۰ و ۱۱ هجری در جامعه ی ایران گسترش روابط اجتماعی به راحتی و سهولت به وسیله ی ازدواج دختران ۱۰ ساله و پسران ۱۴ ساله ممکن بود و از این حیث بزرگترین پیامد های ناشی از این ازدواج می توانست صرفا یکسری مشکلات جسمی جنسی یا حتی خرده اختلافات خانوادگی باشد، در جامعه ی امروزی با هجوم روزافزون شبکه های ماهوارهای و فیلم های سینمایی ، که معلول و زاییدهی تکنولوژی پیشرفته و ارتباطات فراگیر می باشند، بنیانهای اعتقادی و اخلاقی فرهنگ های غنی را نشانه رفته است . از ویژگی های این عالم مدرنی که با آن سروکار داریم می توان به فرد انگارانه بودن اشاره نمود که در این عالم انسان تعلقات اجتماعی و خانوادگی را نمی تواند بپذیرد و تدریجا یا خانواده گریز و یا خانواده ستیز می شود لذا در ابتدای امر فرد از خانواده گسترده (اقوام نسبی ) دور شده و به سوی خانواده هسته ای (ناظر به یک زوج و تعدادی فرزند) و سپس به سمت تجرد تمام عیار سیر می کند و این چیزی است که در عالم غرب مدرن مشاهده شده و متاسفانه جامعه ایران نیز به همین سو در حال حرکت است .]۱[ در این اوضاع ازدواج در سن پایین منطقی به نظر نرسیده و افراد می بایست به رشد کامل برسند و آموزش های لازم در خصوص ازدواج را تمام و کمال دریافت کنند در غیر اینصورت این آسیب ها نسل های بعد را هم گریبان گیر خواهد کرد. چطور یک کودک-مادر که رشدخودش ناقص مانده خواهد توانست فرزند خود را معقولانه و در حد انتظار عرف تربیت کرده و او را وارد زندگی اجتماعی کند. یافته های تحقیق نشان می دهد که در سال های گذشته و از ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ ازدواج دختران ۱۰ تا ۱۴ ساله ی ایرانی به طور میانگین فرا تر از ۱۰۰۰۰ مورد بوده و از این حیث نگرانی های گسترده ای را پیش روی بشر قرار داده است .در این نوشتار با روش توصیفی _ تحلیلی _ تطبیقی قصد داریم به مفهوم و چیستی کودک همسری بپردازیم ، مستندات قانونی نظام حقوقی حاضرناظر بر ازدواج و خانواده را بررسی کرده و پیامد های این پدیده را در آینده ی کودکانی که وارد زندگی زناشویی می شوند مورد واکاوی و نقد قراردهیم .

کودک همسری ؛ اهلیت ؛ ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی ؛ ازدواج.