بازشناسی شخصیت «حسن بن حمزه» و نقش وی در فرآیند انتقال میراث حدیثی قم به بغداد

Publish Year: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 1

This Paper With 32 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TQH-21-2_004

تاریخ نمایه سازی: 8 مهر 1403

Abstract:

شریف حسن بن حمزه مرعشی مامطیری(د. ۳۵۸ق.) محدث امامی سده چهارم هجری قمری است. درک مشایخ متعدد در طبرستان، خراسان، مکه، کوفه، ری، قم و سپس هجرت به بغداد، او را به حلقه میانی مدارس حدیثی متعدد مبدل ساخت. اثرگذاری وی در فرآیند انتقال میراث حدیثی به مدرسه بغداد به گونه ای است که نام او در شرح حال ۱۲۵ راوی در فهرست اسماء مصنفی الشیعه نجاشی، الفهرست و مشیخه شیخ طوسی ذکر شد. وی علاوه بر انتقال میراث های مهم حدیثی به بغداد، استاد محدثانی همچون شیخ صدوق و شیخ مفید است. مساله پژوهش، یافتن نقش ابنحمزه در فرآیند انتقال میراث حدیثی قم به بغداد است. پس از بازشناسی شخصیت وی، نخست با روش توصیفی تحلیلی، میراث مشایخ قمی ابن حمزه علی بن ابرهیم قمی، ابن بطه قمی، احمد بن ادریس قمی و احمد بن عبدالله برقی مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس به مقایسه با محدثان معاصر و نقش آفرین در فرآیند انتقال میراث حدیثی قم به بغداد پرداخته شد. یافته های پژوهش، برای نخستین بار با سندپژوهی و تحلیل فهرستی طریق ابن حمزه به یافته های نوینی دست یافت که بر آن اساس، ادعای پیشتازی سایر انتقال دهندگان بر ابنحمزه در تمام ابعاد و انگاره غلط بودن طریق فهرستی وی به ابن بطه، ناصواب است.

Keywords:

شریف حسن بن حمزه , طریق ابن بطه قمی , مدرسه حدیثی بغداد , مدرسه حدیثی قم , مرعشی طبری

Authors

محمدهادی صفری

دانشجوی دکتری، رشته علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران.

مهدی غلامعلی

دانشیار، گروه علوم و معارف حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران.

حیدر مسجدی

استادیار، گروه علوم و معارف حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران.

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • ابن اسفندیار، محمد بن حسن(۲۰۰۲م). تاریخ طبرستان، قاهره: المجلس الاعلی ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی(۱۳۷۶ش). الامالی للصدوق، تهران: کتابچی ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی(۱۴۰۱ق). الخصال، قم: جامعه مدرسین حوزه ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی(۱۴۱۶ق). التوحید، قم: جامعه مدرسین حوزه ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی(۱۳۶۳ش). من لایحضره الفقیه، قم: جامعه ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی(۱۳۹۵ق). کمال الدین و تمام النعمه، ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی(۱۳۹۶ق). فضائل الاشهر الثلاثه، قم: کتابفروشی ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی(۱۴۰۳ق). معانی الاخبار، قم: جامعه مدرسین ...
  • ابن حیون، مغربی(۱۳۸۵ش). دعائم الاسلام ، قم: موسسه آل البیت(ع) ...
  • ابن شاذان، محمد بن احمد(۱۴۰۷ق). مائه منقبه، قم: مدرسه الامام ...
  • ابن طاووس، سید علی(۱۴۰۶ق). فلاح السائل و نجاح المسائل ، ...
  • ابن طاووس، سیدعلی(۱۳۷۶ش). الاقبال بالاعمال الحسنه، قم: دفتر تبلیغات اسلامی ...
  • ابن طباطبا، ابواسماعیل(۱۳۸۸ق). منتقله الطالبیه، محقق: سید محمدمهدی موسوی خرسان، ...
  • ابن عنبه، جمال الدین(۱۳۶۲ش)، عمده الطالب فی انساب آل ابی ...
  • ابن قولویه، جعفر بن محمد(۱۳۵۶ش). کامل الزیارات ، نجف: دارالمرتضویه ...
  • ابن ندیم، محمد بن اسحاق(۱۴۱۷ق). الفهرست، بیروت: دارالمعرفه ...
  • الاشبیلی، ابن خیر(۲۰۰۹م). فهرست ابن خیر الاشبیلی، تونس: دارالغرب الاسلامی ...
  • امین، سیدمحسن(۱۴۰۳ق). اعیان الشیعه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات ...
  • انصاری قمی، حسن(۱۳۸۰ش). شیخ صدوق چه هنگام به بغداد رفته ...
  • بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی(۱۳۶۳ش). رجال السید بحرالعلوم «المعروف بالفوائد الرجالیه»، ...
  • بهرامی، علیرضا، حسینی، سیدعلیرضا(۱۳۹۱ش). نگاه حوزه بغداد به راویان و ...
  • بیهقی، ابوالحسن علی بن زید(۱۴۱۰ق). لباب الانساب و الالقاب و ...
  • پاکتچی، احمد(۱۳۹۹ش). دائره المعارف بزرگ اسلامی، مدخل «ابن حمزه، شریف ...
  • تهرانی، آقابزرگ(۱۴۰۸ق). الذریعه الی تصانیف الشیعه، قم: اسماعیلیان ...
  • جوهری، احمد بن عبد العزیز(بی تا). مقتضب الاثر فی النص ...
  • حدود العالم من المشرق الی المغرب(۱۳۴۰ش)، محقق: منوچهر ستوده، تهران: ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن(۱۴۲۵ق). اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، ...
  • حلی، ابن داود(۱۳۴۲ش). الرجال، تهران: دانشگاه تهران ...
  • حلی، حسن بن یوسف(۱۳۸۱ش). ترتیب خلاصه الاقوال، مشهد: بنیاد پژوهش ...
  • حلی، حسن بن یوسف (۱۴۰۲ق). رجال العلامه الحلی ، قم: ...
  • خزاز قمی، علی بن محمد(۱۴۳۰ق). کفایه الاثر فی النصوص علی ...
  • رازی، فخرالدین (۱۴۱۹ق). الشجره المبارکه، قم: کتابخانه عمومی حضرت آیت ...
  • رازی، منتجبالدین(۱۳۶۶ش). الفهرست(رازی)، قم: کتابخانه عمومی حضرت آیت الله مرعشی ...
  • سبحانی، محمدتقی(۱۳۹۴ش). جستارهایی در مدرسه کلامی بغداد، قم: موسسه علمی ...
  • شوشتری، محمدتقی(۱۴۱۰ق). قاموس الرجال، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ...
  • صدر، سیدمحمدباقر(۱۳۸۴ش). مباحث الاصول، قم: دارالبشیر ...
  • طبری آملی، عمادالدین(۱۳۸۳ش). بشاره المصطفی لشیعه المرتضی، نجف: المطبعه الحیدریه ...
  • طوسی، محمدبن الحسن(۱۳۶۵ش). تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه، تهران: دارالکتب ...
  • طوسی، محمدبن الحسن(۱۳۸۲ق). مشیخه التهذیب(شرح مشیخه تهذیب الاحکام)، نجف: النعمان ...
  • طوسی، محمدبن الحسن(۱۳۹۹ق). الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، تهران: دارالکتب ...
  • طوسی، محمدبن الحسن(۱۴۱۱ق). الغیبه للحجه، قم: دارالمعارف الاسلامیه ...
  • طوسی، محمدبن الحسن(۱۴۱۵ق). الرجال طوسی، قم: موسسه النشر الاسلامی ...
  • طوسی، محمدبن الحسن(بی تا). الفهرست، نجف: کتابخانه مرتضویه ...
  • طوسی، محمدبن الحسن(ق۱۴۱۴). الامالی، قم: دارالثقافه ...
  • عمادی حائری، سید محمد(۱۳۹۷ش). تفسیر یک قصیده، تشخیص یک مزار(سفرنامه ...
  • فرجامی، اعظم، عسگری، انسیه(۱۳۹۹ش). تاثیر ابن قولویه بر انتقال حدیث ...
  • doi:۱۰.۲۲۰۵۹/jqst.۲۰۲۰.۲۹۵۷۶۲.۶۶۹۴۵۳کلینی، محمد بن یعقوب(۱۴۰۷ق). الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • مجلسی، محمدباقر(۱۴۰۳ق). بحارالانوار، بیروت: موسسه الوفاء ...
  • محمودی، محمدجواد(۱۴۳۰ق). ترتیب الامالی: ترتیب موضوعی لامالی المشایخ الثلاثه: الصدوق، ...
  • مددی موسوی، سید احمد (۱۳۹۳). بحث رجالی، محمد بن قیس ...
  • www.ostadmadadi.ir/persian/book/۱۱۵۲۷/۸۷۰۹مفید، محمد بن محمد(۱۴۱۳ق-الف). الاختصاص، قم: دارالمفید ...
  • مفید، محمد بن محمد(۱۴۱۳ق-ب). الامالی، قم: دارالمفید ...
  • نجاشی، احمد بن علی(۱۴۰۷ق). فهرست اسماء مصنفی الشیعه، قم: موسسه ...
  • نوری، حسین بن محمدتقی(۱۴۰۸ق). خاتمه مستدرک الوسائل، بیروت: موسسه آل ...
  • نمایش کامل مراجع