سعیده رفیعی - استادیار، گروه فرش، دانشگاه هنر شیراز، شیراز، ایران
پیمان ولی پور - دانشیار، دانشکده مهندسی نساجی، پوشاک و مد، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم شهر، ایران

استفاده از نانو الیاف در سال های اخیر رشد چشم گیری داشته است. این الیاف مزایای بسیاری نسبت به میکرو ‎ الیاف دارند که مهمترین آن مساحت سطح مخصوص آن ها است. الکتروریسی فرآیند مرسومی است که برای تهیه نانو الیاف پلیمری ظریف و یکنواخت استفاده می شود. استفاده از این روش به علت نیاز به اختلاف پتانسیل بالا، لزوم وجود جمع کننده رسانای الکتریکی و سرعت تولید نسبتا کم محدود شده است. تکنولوژی ریسندگی سانتریفیوژ به جای استفاده از ولتاژ بالا برای تولید نانوالیاف˓ از نیروی گریز از مرکز استفاده کرده و گزینه ای ایمن تر و مقرون به صرفه تر نسبت به الکتروریسی است. در این مطالعه، نیروهای گریز از مرکز و الکتریکی به طور همزمان برای تولید نانو ‎‍‍الیاف پلی اکریلو نیتریل به کار گرفته شده و تاثیر افزودن نیروی گریز از مرکز به نیروهای الکتریکی بر قطر نانوالیاف، میزان تولید، درصد تخلخل سطحی و جذب رنگ نانوالیاف پلی اکریلو نیتریل تولید شده با هر دو روش مقایسه شد. نتایج نشان داد که استفاده از روش الکتروسانتریفیوژ به جای الکتروریسی می تواند تا ۴۰% قطر نانوالیاف را کاهش دهد و منجر به افزایش نرخ تولید تا ۶۸% شود. از سویی دیگر، افزایش سرعت چرخش در این روش منجر به کاهش قطر نانو الیاف و افزایش مساحت سطح ویژه می گردد. علاوه بر این، نانوالیاف تولید شده با این روش ۳۳% بیشتر از نانو الیاف الکتروریسی شده در جذب آلاینده رنگی موفق عمل کرد. لذا استفاده از این الیاف به عنوان جاذبی موثر برای پساب های رنگی پیشنهاد می گردد.

نانوالیاف, الکتروسانتریفوژ, الکتروریسی, پلی اکریلونیتریل, تصفیه پساب رنگی