احمد سپنتامهر - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی ،واحد بیرجند،دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند،ایران
مجیدرضا خزاعی وفا - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، واحد بیرجند،دانشگاه آزاد اسلامی،بیرجند،ایران
علی ماندگار - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، واحد بیرجند،دانشگاه آزاد اسلامی،بیرجند،ایران

لالایی ها بخش ارزشمندی از ادبیات شفاهی را در حوزه ادبیات، فرهنگ و جامعه در ارتباط با زنان و خانواده تشکیل می دهند. لالایی ها بهعلت ارتباط نزدیکی که با خانواده ها دارند، منابع ارزشمندی برای شناخت وضعیت فرهنگی، اجتماعی و سیاسی به حساب می آیند، به ویژه درجوامعی که بافت های سنتی و اقلیمی مختص به آن منطقه را دارند. لالایی های مادرانه نمایه هایی متناقض از پدر را به تصویر می کشند کهگاه توام باعاطفه و احساس است و گاه انتقادی را با نغمه های دلنشین برای کودک خویش در حضور یا غیاب پدر خانواده بیان می کند.این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی با منابع کتابخانه ای به بررسی موتیف های پدر در لالایی های فرهنگ مردم سنتی در خراسان بزرگ می پردازد. در لالایی ها به مسئولیت پذیری اقتصادی، اجتماعی پدر، واگویه های مادران و دلایل عدم حضور پدر توجه ویژه شده است.لالایی ها با توجه دوره ها و طبقات مختلف اجتماعی در استان خراسان کارکردهای متفاوتی برای سرایندگان آن داشته است. نخست:فضای تفکر انتقادی و بازنمایی جنسیتی برای مادران نسبت به پدر خانواده به وجود آورده است، دوم: فضا برای گفتوگوی غیرمستقیم، بیانمقاصد، خلاص شدن از فشارهای روحی و روانی برای مادر و پدر مهیا کرده است.

لالایی، پدر، مادر، خراسان، ادبیات عامیانه