شراره سادات سرسرابی - استادیار گروه علوم انسانی ،دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
سمانه ذوالفقاری - دانش آموخته دکترای آموزش زبان انگلیسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تربت حیدریه، تربت حیدریه، ایران

هدف از پژوهش حاضر تحلیل زبان شناسی گفتمان زائران حرم امام رضا (ع) از دو بعد کلامی و غیر کلامی می باشد. در بعد کلامی از طریق مصاحبه بازائران داده ها جمع آوری و تحلیل می شوند و در بعد غیر کلامی از طریق مشاهده ا عملکرد زبان بدن برای درک مفاهیم احساسی زائر بررسی تا مشخص شود که از میان حرکات و رفتارهای بدنی کدام اندام بیشترین کاربرد را در طول زیارت و انجام مناسک دارد. لذا داده های این پژوهش با روش مشاهده و مصاحبه با ۲۰ زائر ایرانی شیعه و یا اهل تسنن در بازه سنی۲۰ تا ۶۰ سال، که درتابستان۱۴۰۰ به زیارت حرم امام رضا (ع) آمده بودند، جمع آوری شده است. روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس بوده است. در این تحقیق، ابتدا داده های کلامی بر اساس روش کالزی و دیکلمن (۱۹۷۸) تحلیل شده و سپس به بررسی رابطه بین اشارات غیرکلامی سر که شامل حرکات ابرو، چشم و لب می باشد و همچنین حرکات دست و پا با میزان احساسات زایران پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در بعد کلامی، انگیزه های تشرف به حرم هم مادی است و هم معنوی اما انگیزه های معنوی و روحی مخصوصا کسب آرامش روحی و ثواب و شفاعت مهمتر و مشهودتر است. در میان رفتارهای غیرکلامی زایران، حرکات دست بیشترین سهم را در تبیین ادراک احساسی دارد. در واقع زایران با حرکات مختلف دست خود پیام های گوناگونی را القا ک و یا ارتباط موثرتری با استفاده از دست ها برقرار می کنند

بررسی زبان شناختی, تحلیل کلام, زائر, زبان بدن, گفتمان زیارت