بررسی تلفات انتقال آب در کانالهای بتنی شبکه آبیاری سد بیدواز اسفراین

تعیین تلفات آب در سیستم های آبیاری با مقیاس بزرگ نه تنها از نقطه نظر برنامه ریزی آبیاری و تخصیصبهینه منابع آبی محدود بلکه برای بهره برداری پایدار از سیستم نیز مهم است. در شبکه آبیاری سد بیدواز برایانتقال و توزیع آب بجای کانال از لوله استفاده شده اما در محدوده قلعه تاریخی بلقیس در داخل این شبکه، بهعلت عدم صدور مجوز حفاری، از کانالهای بتنی استفاده شده است. تحقیق حاضر در محدوده مذکور و بهمنظور بررسی تلفات آب درکانالهای احداث شده انجام شده است. در این تحقیق با اندازه گیری سرعت بااستفاده از مولینه و تعیین دبی در کانالهای انتخاب شده، تلفات انتقال آب با استفاده از روش جریان ورودی-خروجی تعیین شده است. با این روش کلیه تلفات انتقال آب از قبیل تلفات ناشی از نشست آب در مسیرکانال، تلفات آب در ابنیه های کانال، تلفات ناشی از عدم دقت در اندازه گیری و تحویل آب در دریچه هایآبگیر و تلفات ناشی از تبخیر آب در کانالها لحاظ می شود. نتایج این پژوهش نشان داد که تلفات انتقال آب در کانال های L1 و L2 در هر کیلومتر طول کانال به ترتیب 6/12 و 4/34 درصد و متوسط تلفات انتقال آب در کانالهای محدوده مورد مطالعه در هر کیلومتر طول کانال 5/23 درصد می باشد. بر اساس نتایج مذکور و همچنین مسائل فنی و اجتماعی در رابطه با بهرهبرداری از شبکه، دستورالعمل لازم برای مدیریت بهره برداری بهینه و کاهش تلفات آب از کانالهای بتنی در شبکه آبیاری ارائه شده است.

Keywords:

تلفات انتقال آب , سد بیدواز , شبکه آبیاری , کانالهای بتنی , مدیریت بهره برداری