محمود قاسمی - دانشجوی دکتری تخصصی علوم و مهندسی مرتع، گروه مرتع، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد
حجت اله خدری غریب وند - دکتری تخصصی علوم مرتع، استادیار دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد

حکمرانی چارچوبی است مشتمل بر معیارها و استانداردها رویه ها و اصول حکومت داری که دولت ها از طریق آن امور عمومی را به سرانجام می رسانند و منابع عمومی را اداره میکنند. هر چند حکمرانی در بخش مدیریت مراتع از جهات اقتصادی و اجتماعی اهمیت زیادی دارد با این وجود یکی از حوزه هایی است که مغفول مانده و کمتر به آن پرداخته شده است. تا قبل از ملی شدن جنگل ها و مراتع حق مالکیت عرفی مراتع در اختیار جوامع بومی بود، بطوریکه آنان قواعد و نحوه بهره برداری بیش از ۷۰ درصد منابع مرتعی را تعیین میکردند. اخیرا رویکرد غالب در حکمرانی مراتع تصدی و دخالت دولت در مدیریت و بهره برداری از مراتع میباشد و بهره برداران بومی از اختیارات کافی برای تاثیرگذاری بر تصمیم گیری های مدیریتی برخوردار نیستند. در این راستا، این مقاله به بررسی وضعیت حکمرانی مرتع کشور پرداخته است. جمع بندی مطالعات نشان می دهد تمرکز دولت بر تصمیم گیری و اجرای پروژه های منابع طبیعی بوده است. علاوه بر این، نظام حکمرانی در مدیریت منابع طبیعی از نوع متمرکز ناهماهنگ است به این معنا که بین دست اندرکاران سازمانی در حوزه مدیریت اکوسیستم های طبیعی کشور هماهنگی و انسجام لازم وجود ندارد. این در این راستا ضرورت دارد ناهماهنگی ها و بخشی نگری ها در حوزه مدیریت منابع رفع گردد و سیاستگذاری یکپارچه در ارتباط با مدیریت منابع مرتعی مورد توجه قرار گیرد.

حکمرانی جوامع بومی بهره برداران محلی، مدیریت مرتع