محمود افضلی - مدیر عامل پست بانک ایران
سیروس معیری پور - معاون اداره کل آموزش، تحقیق، توسعه و بررسی های اقتصادی پست بانک ایران

تجارت الکترونیکی سیار به عنوان زیر مجموعه تجارت الکترونیک، بانکداری الکترونیکی سیار را نیز شامل می شود، این سرویس محدودیت مکانی ناشی از وجود خطوط اینترنتی را رفع و امکان فعال سازی هرگونه تراکنش های مالی را فراهم می کند. به استناد ماده 7 آیین نامه نظام بانکداری الکترونیکی (مصوبه شماره 211845/ ت 39393 مورخ 86/12/26 هیئت وزیران)، بانک ها موظفند تا شش ماه پس از ابلاغ آیین نامه ، حداقل یک پایانه پرداخت غیر ضروری به غیر از دستگاه های ATM و POS نظیر تلفنبانک، بانک همراه و اینترنت را با لحاظ مسایل امنیتی به گونه ای فعال کنند که قابلیت نقل و انتقال الکترونیکی وجوه بین حساب های خود و پرداخت الکترونیکی را داشته باشند. نظر به اهمیت موضوع، پیش نیاز این امر بررسی چالش های ارائه خدمات بانکداری همراه از ابعاد مختلف برای گستزش و توسعه این خدمات است. هم اکنون شبکه ارتباطات سیار و فناوری تلفن همراه به گونه ای فزاینده و در طیف گسترده ای مورد استفاده عموم قرار دارد. این امر بستر مناسبی را برای استفاده تجارت الکترونیک در پهنه کشور فراهم کرده است. با شروع این تحولات از سال 2000 میلادی، روند بهینه سازی، ارتقاء شبکه اتباطات سیار و استفاده از فناوری های جدید از سرعت بسیار چشمگیری برخوردار شده است. در همین زمینه نکات قابل توجه در مورد توان فناوری د رحیطه شبکه ارتباطات سیار و پایانه های تلفن همراه را می توان به شرح زیر برشمرد: 1- پروتکل ها و زبان های ارتباطی با سرعت بالا در زیرساخت های فناوری و ارتباطات موجود بوده و به کار گرفته می شود. 2- صنایع کامپیوتر شخصی و تلفن همراه با توسعه کالاهای خود در مسیر چند کاره شدن محصولاتی با کارایی بیشتر و در فضای کمتر به نتایج مطلوبی دست یافته اند و این روند همچنان ادامه دارد. با توجه به اینکه در کشور ما پیش نیاز تجارت الکترونیکی، به طور کلی وجود خطوط اینترنتی و اتصال به آن است، این امر باعث محدودیت استفاده از این پدیده د رمکان هایی است که پاسخگویی این پیش نیاز نمی باشند. لازم به توضیح است که استفاده از خطوط اینترنت می تواند برای فعال سازی تراکنش های مالی مورد استفاده قرار گیرد، لیکن استفاده از آن الزامی نبوده و در کنار آن هر نوع شبکه دیگری می تواند برای انتقال اطلاعات به کار گرفته شود. بر این اساس با توجه به اینکه مشترکان تلفن همراه در کشور در 5 سال گذشته از 8 میلیون نفر به بیش از 35 میلیون نفر افزایش یافته است و همین طور با در نظر گرفتن این موضوع که تعداد تلفن های همراه از تعداد کل کامپیوترهای شخصی و تلفن های ثابت در حال فزونی است به این نتیجه می رسیم تلفن همراه گرچه هنوز مسیر گام های ابتدایی خود قرار دارد، لیکن نوید بخش رشدی فزاینده و چشمگیر است و در حیطه مسائل پولی و بانکی، این قابلیت را دارا است که به عنوان یکی از مجراهای اساسی نقل و انتقالات وجوه بانکی و به عنوان یک ابزار پرداخت کارا و آسان مطرح شود، زیرا آینده متعلق به بانکداری همراه خواهد بود ، از این رو بررسی ابعاد مختلف اجرای بانکداری همراه از جمله ابعاد فنی، امنیتی، مخابراتی، حقوقی و مقرراتی و ریسک های ناشی از آن، از پیش نیازهای اولیه ارائه این نوع خدمات است، که این مقاله سعی در بررسی آنها دارد.

تجارت الکترونیکی، سیار