فرزین باقری شیخانگفشه - Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
حجت اله فراهانی - Department of Psychology, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
محسن دهقانی - Department of Clinical Psychology, Faculty of Education and Psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
علی فتحی آشتیانی - Department of Clinical Psychology, Behavioral Sciences Research Center, Baqiyatallah University of Medical Sciences, Tehran, Iran

زمینه و هدف: درد مزمن در سنین پایین می تواند منجر به مشکلات جدی روانی، اجتماعی، و تحصیلی شود و تاثیرات منفی بر عملکرد شناختی داشته باشد. مداخلات روان­شناختی به دلیل محدودیت های درمان های پزشکی، می توانند راهکارهای موثری برای بهبود کیفیت زندگی و کاهش درد باشند. در این زمینه، پژوهش مروری حاضر با هدف تعیین اثربخشی مداخلات روان­شناختی در درمان کودکان و نوجوانان مبتلاء به درد مزمن انجام شد. روش: از طریق مطالعه مروری نظام­مند، تمامی مقالات منتخب با توجه به کلمات کلیدی تخصصی در پایگاه­های اطلاعاتی خارجی گوگل اسکالر، پاب مد، پروکوئست، امبیس، سایک اینفو، اسکوپوس در بین سال­های ۲۰۰۱ (از ماه ژانویه) تا ۲۰۲۴ (تا ماه جولای) و اطلاعات مود نظر جهت دستیابی به هدف پژوهش، توسط نویسندگان پژوهش ارزیابی شد. ۹۷۳ مقاله منتشرشده انگلیسی، با در نظر گرفتن معیارهای ورود و ارزیابی کیفیت با استفاده از الگوی پریزما بررسی شدند. سپس بر اساس ارزیابی کیفی نهایی، ۳۸ مقاله انتخاب و در راستای پاسخگویی به سوالات پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش­ های انجام شده حاکی از اثربخشی مداخلات بیوفیدبک-آرامیدگی (۷ مطالعه)، مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی (۹ مطالعه)، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (۸ مطالعه)، درمان شناختی رفتاری (۱۰ مطالعه)، و درمان متمرکز بر شفقت (۳ مطالعه) بر سلامت روانی و جسمانی کودکان و نوجوانان مبتلا به درد مزمن داشت. نتیجه گیری: بر این اساس می­توان اذعان داشت مداخلات روان شناختی برای کودکان و نوجوانان با درد مزمن به طور قابل توجهی موثر بوده اند. این درمان ها شدت درد، تنیدگی، اضطراب، افسردگی، و کم­توانی های مرتبط با درد را کاهش داده اند. در مقابل، کیفیت زندگی، مهارت های کنار آمدن، کنش­وری جسمانی، و رضایت از زندگی را در بیماران افزایش یافته است. به طور کلی این درمان ها نه تنها به کاهش علائم منفی ،که به بهبود جنبه های مختلف زندگی این بیماران کمک کرده اند.

Chronic pain, psychological interventions, children, adolescents, systematic review, درد مزمن, مداخلات روان شناختی, کودکان, نوجوانان, مروری نظام مند