حسنعلی قنبری - مدیر عامل و رئیس هیات مدیره بانک سپه و دکترای اقتصاد

ایجاد ثبات اقتصادی در جوامع مختلف و در سطح بین المللی یکی از مهمترین عوامل رونق و زمینه ساز ایجاد اطمینان مضاعف در سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل برای فعالیت های اقتصادی است. بررسی وضعیت اقتصاد جهانی طی چند دهه اخیر بیانگر وقوع بحران های اقتصادی متنوعی در جهان است که در زمان های مختلف و به دلایل متنوع به وقوع پیوسته و منجر به بی ثباتی اقتصادی شده است. مطالعه ساختار این بحران ها نیز بیانگر نقش بسیار با اهمیت بانک ها در وضعیت اقتصاد جهانی است. به گونه ای که در برخی موارد بانک ها به صورت مستقیم باعث ایجاد بحران های مالی شده و در بسیاری موارد نیز به صورت غیر مستقیم در شکل گیری و یا تشدید آنها دخیل بوده اند. بسیاری از صاحب نظران معتقدند که نقطه عطف بحران ها اقتصادی مربوط به بحران اقتصادی اخیر است که از نظر گستردگی، منحصر به فرد بوده و آثار بسیار زیادی بر شاخص های مختلف اقتصادی جهان گذاشته است. این بحران نتیجه عملکرد نامناسب بانک ها و بی گمان برخی دیگر از عوامل اقتصادی بوده و به صورت مستقیم حول شبکه بانکی شکل گرفته است. از آنجا که مدیریت ریسک به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای کنترل فعالیت بانک ها و ایجاد انعطاف پذیری در آن (باتوجه به تحولات محیط پیرامونی و درونی) مورد استفاده است، از این رو دز مقاله حاضر سعی بر این است که ابتدا دلایل بحران و ریسک های بانکداری به صورت اجمالی مورد اشاره قرار گرفته و سپس راهبردهای احتیاطی موسسات مورد بررسی قرار گیرد. در ادامه ضمن تشریح کامل چالش های مدیریت ریسک با توجه به بحران کنونی، زمینه هایی چون راهبردهای احتیاطی در ابعاد (فرهنگی، حسابخواهی و مدیریت نقدینگی)، عواملی از قبیل رعایت شفافیت در گزارشگری مالی، مقررات حسابداری و مدل های ریسک مناسب و کارا در بانک ها مورد تبیین قرار خواهد گرفت. سرانجام راهکارهای اصلاحی برای استفاده موثر از ابزارهای مدیریت ریسک و افزایش کارایی نظام مدیریت ریسک کنونی بانک ها پیشنهاد می شود، ضمن اینکه این راهکارها به دور نمای آتی مدیریت ریسک در بانک ها نیز توجه دارد.

مدیریت ریسک، اقتصاد، شبکه بانکی، بحران مالی