سیده منصوره مقدم - دانشجوی دکترای اگرواکولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
حسین محمودی - استادیار پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
هومان لیاقتی - استاد پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

پسماند موادغذایی به یک معضل جهانی تبدیل شده است. براساس گزارشی که توسط برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) و موسسه منابع جهانی (WRI) ارایه شده است، و نیز برآورد فائو، سالانه یک سوم موادغذایی تولید شده در سراسر جهان هدر رفته که نیمی از موادغذایی تلف شده در سطح خانواده ها است. پسماند غذایی به طور غیرمستقیم با تاثیرات محیط زیستی گسترده ای مانند فرسایش خاک، جنگل زدایی، آلودگی آب و هوا و همچنین انتشار گازهای گلخانه ای همراه است که در فرآیند تولید، ذخیره سازی، حمل و نقل، فروش و مصرف موادغذایی رخ می دهد. بدون تردید، رفتارهایی که منجر به کاهش تولید پسماند غذا در سطح خانوار شود، مشارکت همگانی در حفاظت محیط زیست را به دنبال خواهد داشت. هدف از انجام این تحقیق، بررسی رفتار و عادت های محیط زیستی مربوط به کاهش پسماند غذا و تحلیل روابط بین متغیرهای اثرگذار بر ایجاد پسماند غذایی در بین خانوارهای شهر تهران و میزان اثرگذاری هر یک است. برای جمع آوری داده ها، پرسشنامه ای طراحی شد و در بین مصرف کنندگان شهر تهران تکمیل شد و برای تجزیه و تحلیل داده ها و بررسی روابط بین عوامل اثرگذار از مدل SEM استفاده شد. همبستگی متغیرهای ذخیره سازی، دانش و نگرش محیط زیستی، بسته بندی و تاریخ انقضا، سن و تحصیلات با متغیر رفتار محیط زیستی کاهش پسماند غذایی در سطح (۰۱/۰) مثبت و معنی دار است. رابطه بین نگرش محیط زیستی نیز، با رفتار محیط زیستی کاهش پسماند غذایی مثبت و معنی دار شد. طبق نتیجه مدل معادلات ساختاری، بخش عمده ای از تغییرات متغیر رفتار کاهش پسماند توسط متغیر ذخیره سازی تعیین شده است. چهار متغیر ذخیره سازی، نگرش محیط زیستی، عادت خرید و بسته بندی و تاریخ انقضا در مجموع توانسته اند، ۴۱ درصد از تغییرپذیری متغیر رفتار محیط زیستی کاهش پسماند غذا را پیش بینی نمایند.

رفتار محیط زیستی, پسماند غذایی, مصرف پایدار, مدیریت پسماند, امنیت غذایی