اکبر زهرایی - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی دانشگاه اصفهان، ایران
حمید نظری پور - عضو هیات علمی مرکز بین المللی علوم وتکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی،کرمان،ایران.

هدف اصلی از مدلسازی سری های زمانی دادن نظم خاص به مشاهدات وابسته به زمان است تا بر اساس آنها بتوانپیش بینی هایی را برای آینده انجام داد.مهمترین هدف از تجزیه و تحلیل سری های زمانی یافتن مدل تغییرات وپیش بینی آینده آن است. هدف پژوهش حاضر مدلسازی و پیش بینی تغییرات مولفه های دمایی بوشهر برای دورهاقلیمی آینده (2019-2010) با استفاده از مدل های باکس و جنکیز است. در ابتدای پژوهش برای جلوگیری از بایاس بودن مدل و همچنین صحت سنجی نهایی آن ده سال پایانی سری برای پیش بینی و بررسی صحت مدلکنار گذاشته شد. داده های سری مورد آزمون های ایستایی میانگین و واریانس قرار گرفت تا با ایجاد مرتبه درسری، ناایستایی سری از بین رود. رفتار سالانه سری با استفاده از فیلتر بالاگذر(تفاضل گیری) حذف گردید و نمودارهای acf و pacf سری تفاضل گیری شده مبنای تشخیص مدل قرار گرفت. مدل (ARIMA=(3, 1, 3 برای مؤلفه بیشینه و مدل (ARIMA=(1, 1, 2 برای مولفه کمینه انتخاب گردید. مدل های انتخاب شده مورد برازش قرار گرفت و در نهایت مناسبت آنها از طریق تجزیه و تحلیل باقیمانده ها مورد آزمون قرار گرفت و صحت آنها تایید گردید. در نهایت پس از طی مراحل متعدد و برازش جامع تر مدلها با توجه به حداقل میانگین مربعات خطامدل فوق مورد آزمون پیش بینی قرار گرفت و نمونه اولیه که از سری جهت تست کنار گذاشته شده بود را پیش بینینمو د. همبستگی بین مقادیر واقعی و پیش بینی شده در سطح کامل بود .بنابراین رفتار آینده سری مورد پیش بینیقرار گرفت.

مدلسازی، پیش بینی،مولفه های دمایی، بوشهر، ARIMA