مختار نشاطی راد - دانشجوی کارشناسی ارشد ، دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
سینا بشارت - استادیار گروه مهندسی آب ، دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
ابوالفضل مجنونی هریس - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

دانههای روغنی پس از غلات دومین ذخایر غذایی جهان را تشکیل میدهند. از آنجا که بیش از 90 % روغن مصرفی در ایران ازطریق واردات و تنها کمتر از 10 % از تولید داخلی تامین میشود، تولید دانههای روغنی در سالههای اخیر بیشتر مورد توجه قرارگرفته است. گیاه کلزا در مرحله جوانه زدن، گلدهی و تشکیل غلاف به خشکی حساس است. در عین حال در مناطق اصلی کاشتبه علت کمبود ذخایر آبی معمولاً آبیاری نمیشود و اطلاعات کمی در مورد نیاز آبی آن وجود دارد. هدف از این تحقیق بررسیتنش آب و سطوح کود نیتروژن روی کلزا در ناحیه جغرافیایی ایران بوده و نتایج حاصل از تحقیقات برخی از محققین درباره اثراتتنش بر این دانه روغنی مورد ارزیابی قرار میگیرد. آزمایشات در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام شده است. تیمار آبیاری به صورت تبخیر از تشت و یا کمبود رطوبت با قرائت دستگاه PR2 به صورت تیمارهای 100 % نیاز آبی و کمتر از آن انجام پذیرفت. مقادیر کودهای لازم با آزمایش خاک در مراحل مختلف رشد اعمال شدند. بررسی ها نشان دادند که با افزایش میزانآب در دسترس کلزا، عملکرد دانه، غلاف و دانه در غلاف در کل ارقام به صورت معنی داری افزایش مییابد. افزایش تنش موجبافزایش رشد رویشی در کل رقمها شد. با کاربرد ازت در تیمارها میزان عملکرد دانه و پروتئین افزایش و درصد روغن کاهش یافتاما این کاهش و افزایش با تغییر در ارقام کلزا تغییر یافته است. بطور کلی میتوان گفت تاثیر توام آب و کود در ازای میزان آب کمو ازت بالا بهترین شرایط را از نظر اقتصادی فراهم می آورد.

ایران، تنش آب، دانه روغنی، کلزا، کود نیتروژن