سجاد ابراهیم زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی، گروه مهندسی آبیاری وآبادانی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
جواد بذرافشان - استادیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
خلیل قربانی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.

خشکسالی نه تنها بر تولیدات کشاورزی و منابع آب بلکه بر پوشش گیاهی طبیعی یک منطقه نیز تاثیر گذاشته و گسترش نواحیبیابانی را تسریع می کند. امروزه تشخیص تاثیر خشکسالی بر پوشش گیاهی از نظر زمانی و مکانی توسط تصاویر سنجش از دور و باتعریف شاخصهای مختلف امکانپذیر شده است. هدف از این مطالعه، امکان سنجی تشخیص تغییرات رخ داده در پوشش گیاهیمنطقه بر اثر خشکسالی با استفاده از شاخصهای ماهوارهای خشکسالی است. به این منظور از روش تجزیه و تحلیل بردار تغییر بهعنوان یکی از الگوریتمهای تشخیص تغییر استفاده شد. در این روش، تغییر رخ داده در پوشش گیاهی به برداری موسوم به بردارتغییر نسبت داده می شود. بردار تغییر با دو مولفه اندازه تغییر و جهت تغییر نشان داده میشود. بردار تغییر برای چهار شاخص ماهوارهای مبتنی بر پوشش گیاهی حاصل از سنجنده AVHRR ماهواره NOAA و یک شاخص زمینی (شاخص بارندگی استاندارد شده (SPI) محاسبه شد. شاخص های ماهواره ای شامل شاخص اختلاف نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI)، شاخص اختلاف نرمال شده پوشش گیاهی غیر متعارف (NDVIA)، شاخص شرایط پوشش گیاهی (VCI)، شاخص تغییر شکل گیاهی اصلاح شده (CTVI) و تنها شاخص زمینی مورد مطالعه، شاخص بارندگی استاندارد شده (SPI) می باشد. نتایج حاصله نشان داد که شاخص های ماهواره ای از نظر تشخیص اندازه تغییر، همبستگی خوبی با یکدیگر دارند. بیشترین همبستگی بین شاخص های ماهوارهای با شاخص زمینی مربوط به شاخص NDVI و کمترین همبستگی مربوط به شاخص VCI می باشد.

خشکسالی، بردار تغییر، پوشش گیاهی، شاخص های ماهوارهای، سنجنده AVHRR