آسیب شناسی اجتماعی سکونتگاه غیررسمی کلانشهرکرج (مورد مطالعه: اسلام آباد کرج)

در طول دهه های اخیر محله های نامنظم و سکونتگاه های غیررسمی عمدتا در حاشیه شهرهای بزرگ کشور، خارج از طرح رسمی توسعه شهری، در قالب خودرو شکل گرفته و گسترش یافته است. این پدیده در مطالعاتشهری به عنوان یکی از آسیب های شهری ذکر شده است. در فرآیند آسیب شناسی شهری، یکی از مهمترین مراحل، شناخت دقیق و همه جانبه آسیب است. به عبارت دیگر تنها با شناخت دقیق عوامل آسیب رسان است که میتوان راه حل هایی ارائه کرد. از این منظر شناخت عوامل موثر در پیدایش و توسعه مناطق حاشیه ای ضروری به نظر میرسد. این شناخت دقیق و واقع بینانه از دو جهت سودمند خواهد بود: اولا در صورت کسب آگاهی صحیح، در مقابل مشکلات کالبدی و غیر کالبدی جایگاه مناسب و روشنگرانه ای خواهیم داشت، ثانیا می توانیم راه حل مناسب و قدرتمندی برای رفع آن داشته باشیم. کرج به عنوان یکی از کلان شهرهای کشور به دلیل داشتن جاذبه های متنوع مقصد خیل عظیمی از مهاجران است. هدف پژوهش حاضر بررسی علل شکل گیری اسکان غیررسمی و بررسی مسائل و آسیب های اجتماعی حاشیه نشینی در محله اسلام آباد کرج میباشد. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و از روش اسنادی و کتابخانه ای نیز استفاده شده است. نتایج نشان داد اکثر خانواده های حاشیه نشین شغل رسمی برای تامین معاش خود ندارند و چون این افراد عموما فاقد مهارت و تخصص و سرمایه گذاری هستند، به مشاغل کاذب و بعضا مجرمانه مثل دست فروشی، تکدی گری، خریدوفروش مواد مخدر روی می آورند. وجود خرده فرهنگ های خاص باعث شده جذب فرهنگ های شهری نشده و نیز فقر فرهنگی امکان نفوذ در آنها را برای اجرای برنامه های مختلف اجتماعی همچون بهداشت و تنظیم خانواده و غیره مشکل می سازد. از عوامل گرایش به اعتیاد، فقر، بیکاری، فقدان برنامه صحیح جهت پرکردن اوقات فراغت، نابرابری های اقتصادی و اجتماعی و در دسترس بودن مواد مخدر را میتوان نام برد. همچنین نتایج نشان میدهد «ترک تحصیل به خاطر فقر اقتصادی»، «سطح سواد پایین» و «فقدان مراکز فرهنگی، تفریحی» مهمترین آسیب های اجتماعی حاشیه نشینی بوده است.

Keywords:

سکونتگاه غیررسمی , آسیب شناسی , حاشیه نشینی , اسلام آباد , شهر کرج