بررسی و تحلیل افسانه ها و باورهای عامیانه از افلاک و اجرام آسمانی در اشعار انوری ، نظامی و مسعود سعد

بخش بزرگ و قابل توجهی از ادبیات فارسی را افسانه ها و باورهای عامیانه تشکیل می دهند. باورهایی که بیانگر فرهنگ و تمدن کهن مردم ایران است . رواج گسترده این باورها در میان مردم، از دیرباز موجب نفوذ آنها در قلمرو ادبیات رسمی فارسی شده است . برخی از این افسانه ها و باورهای عامیانه که در شعر فارسی بسیار پر بسامد هستند، نشان دهنده اندیشه های پیشینیان درباره چگونگی آفرینش و تاثیر افلاک و اجرام آسمانی بر زندگی زمینیان است . انوری ، نظامی و مسعود سعد از شاعرانی هستند که در آثار خود توجه فراوانی به علم نجوم داشته اند و بسیاری از این افسانه ها و باورهای رایج در میان عامه مردم در اشعار آنها، گاه آشکارا و گاه نهفته در تصاویر ادبی ، بازتاب یافته است . در این پژوهش افسانه ها و باورهای عامیانه ای را که این سه شاعر در پیوند با افلاک و اجرام آسمانی در اشعار خویش آوردهاند، بیان، بررسی و تحلیل کرده ایم . در نتیجه این پژوهش سیزده افسانه یا باور عامیانه را که در میان پیشینیان رواج داشته است معرفی کرده، خاستگاه آنها را بیان کرده و با توضیح و تفسیر آنها، زمینه را برای درک درست و دقیق بسیاری از ابیات شاعران منجم و حکیم شعر کهن فارسی فراهم کرده ایم . همچنین نشان داده ایم که برخی از عوامل صرفی و نحوی زبان می تواند برگرفته و تحت تاثیر باورهای افسانه ای و اسطوره ای پدید آمده باشد و یا تحت تاثیر نظامهای اجتماعی دوران مختلف زندگی بشر شکل گرفته باشد.

Keywords:

احکام نجومی , باورهای عامیانه , باورهای نجومی , نجوم در شعر فارسی , نجوم در شعر نظامی