عبدالمطلب حاجتی
محمود عبدیان
کمال صابریان
ضیاءالدین شفایی

کانی‌های موجود در طبیعت دارای خواص مختلف و کاربردهای متنوع می‌باشند. کانی‌ها اینکه دارای وزن مخصوص بالا، مقاومت شیمیایی و مکانیکی زیادی باشند توسط آب یا باد در سواحل دریاها، رودخانه‌ها و یا در بیابان‌ها تشکیل ذخایر پلاسری می‌دهند. کانی‌های مهمی که به صورت پلاسر یافت می‌شوند عبارتند از: زیرکن ، ایلکنیت ، روتیل ، منیتیت ، کاستریت ، مونازیت ، الماسی ، طلا، پلاتین، سینابر و گارنت . با توجه به وجود سواحل دریای عمان، خلیج‌فارس، خزر و بیابان‌های وسیع در کل نیروهای ایران و نیز کاربردهای وسیع کانی‌های سنگین و وجود فلزات باارزش‌ترین کانی‌ها لازم است با مطالعات جامع جهت فراوری این کانی‌ها در ایران به عمل آید. در این تحقیق جهت فرآوری زیرکن و کاربرد آن در صنایع هسته‌ای مطالعات جامعی از سواحل دریای عمان عمل آمده است. اکثر مناطق مورد مطالعه از بندر کنارک تا بندر گواتر می‌باشد. در این مقاله به مطالعه وجود کانی‌های سنگین، نحوه پراکندگی فلزات در ابعاد مختلف و درجه آزادی آن‌ها جهت فرآوری، در سواحل اسکله پسابندر مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده عیار ZRO2 و TIO2 بترسیم ( 2-0/1 ) در صد و ( 2/5 - 0/4 )% و در برخی مناطق بیش از چهار در صد نیز به دست آمد است. در میان کانی‌های سنگین، کانی‌های حاوی فلزات TI ، ZR و CR به ترتیب درشت‌تر بین ابعاد را داشته‌اند. بیشترین مقادیر ترکیبات CAO (کربنات ها و صدف ها) در ابعاد بالای (40 - 30) مش و ZRO2 ، TIO2 و CRO2 ابعاد سیسه 60 تا 80 مش را تشکیل داده‌اند. ضرایب هم‌بستگی بالای بین عیار زیرکونیم و کروم می‌تواند شاهد خوبی برای پی‌جویی های اکتشافی آینده قلمداد گردد. براساس مطالعات حاصل از این تندیس مدنی، عملیات کانه ارایی آن بسیار قابل توجه و توجیه‌پذیر بود و پیشنهاد می‌گردد که جهت بررسی‌های اکتشافی و تخمین میزان ذخیره آن عملی که بیشتری انجام ‌گردد.

کانی‌های سنگین، کانی شناسی ، درجه آزادی، کانه آرایی ، ساحلی، پسابندر