استعاره از دیدگاه شیخ عبدالقاهر جرجانی

مقاله حاضر به هدف بررسی آراء و نظرات شیخ عبدالقاهر جرجانی یکی از اندیشمندان بنام مسلمان درباره زبان و زبانشناسی تدوین شده است .وی در آثاری که مسلمانان در زمینه بلاغت و نقد ادبی نوشته­اند همواره به عنوان یکی از برجسته ­ترین منتقدان ادب عرب شناخته شده است . در این مقاله سعی بر آن  است تا به بررسی آراء و نظرات وی درباره زبان و بالاخص دیدگاه وی در باب استعاره پرداخته شود. جرجانی استعاره را به دو نوع سودمند و ناسودمند تقسیم کرده و استعاره ناسودمند را بدون فایده دانسته است و اصلا آنرا استعاره نمی ­نامد، اما استعاره سودمند آنست که به همراه لفظ استعاره معنا نیز ادراک می ­شود. به طور کلی جرجانی در باب علم بلاغت به جنبه معنایی توجهی خاص دارد و لفظ را در خدمت معنا می ­داند. وی همواره معنی را بر صورت نحوی زبان ارجح دانسته و چگونگی ترکیب الفاظ را مایه تقویت معنی به شمار می ­آورد.

Keywords:

بلاغت , استعاره , علم معانی و بیان , تشبیه , تجنیس , کنایه