بررسی نقش محرک های زیستی در بهبود خصوصیات کمی و کیفی زعفران (Crocus sativus)

زعفران (Crocus sativus) گیاهی چندساله از خانواده Iridaceae است که به عنوان گرانترین ادویه جهان مطرح بوده و کاربردهای فراوانی در صنایع غذا و دارو دارد. از آنجایی که تولید ارگانیک زعفران مورد مطالبه اکثر مصرف کنندگان آن است؛ لذا، استفاده از محرکهای زیستی میتواند جایگزین مناسبی برای سموم و کودهای شیمیایی باشد. منظور از محرک های زیستی (Bio-stimulant) میکروارگانیزم های مفید و محصولاتی طبیعی یا مصنوعی هستند که در مقادیر کم روی بذور، خاک و گیاهان به کار رفته و قادر به تنظیم و افزایش فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاهان باشند. محرک های زیستی کود محسوب نمی شوند چرا که مواد غذایی را برای گیاهان مستقیما تامین نمی کنند بلکه با حمایت از فرآیندهای متابولیکی در خاک و گیاهان، جذب عناصر غذایی را تسهیل می کنند. محرک های زیستی تحرک و فراهمی عناصر غذایی را افزایش داده و تحمل گیاهان به تنش های زنده و غیر زنده را نیز بهبود می بخشند. از انواع محرک های زیستی میتوان به قارچ آربوسکولارمایکوریزا، ریزوباکتری های محرک رشد گیاه (ریزوبیوم، ازتوباکتر، آزوسپیریلیوم)، عصاره ریزجلبک و درشت جلبک ها و مواد حاصل از هیدرولیز پروتئین ها و اسیدهای آمینه اشاره کرد. ریزوباکتری های محرک رشد گیاه شامل باکتری هایی هستند که با ریشه گیاهان یا ریزوسفر، تشکیل کلونی میدهند. این مواد به عنوان محرک رشد زیستی یا فیتوهورمون نیز درنظر گرفته می شوند؛ چرا که ایندول استیک اسید، سیتوکنین، جیبرلین و بازدارنده های سنتز اتیلن را تولید می کنند. در مقاله حاضر اثرات برخی از محرک های زیستی بر عملکرد و کیفیت زعفران مورد بررسی قرار گرفته است.

Keywords:

اسیدآمینه , پروتئین , ریزوباکتر , عصاره جلبک , مایکوریزا