تاثیر موت و عزل قاضیان در کتابت قاضی در فقه مقارن

Publish Year: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 44

This Paper With 25 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIQHMG-11-22_012

تاریخ نمایه سازی: 14 آبان 1403

Abstract:

مسئله تاثیر عارض شدن موت و عزل بر قاضی در نیابت قضایی و اجرای احکام صادره، از جمله مباحثی است که در قانون نسبت به آن تعیین تکلیف نشده و رویه مشخصی نیز در این مورد یافت نشده است. از طرفی مسئله مزبور در فقه محل بحث قرار گرفته و به­ واسطه آن مجالی برای اجتهاد یا رویه جاری باقی نمی­ ماند. بنابراین با تجویز اصل ۱۶۷ ق.ا. و ماده ۳ ق.آ.د.م. توصیفات ذکرشده برای آن در فقه امامیه و اهل­ سنت با رویکرد تطبیقی، تحلیل و پاسخ داده شده است. در امامیه موت و عزل قاضی کاتب قبل از رسیدن به مکتوب­ الیه با فرض قصد مدلول کتابت، مکتوب­ الیه را ماخوذ بدان می­ نماید. اما فسق کاتب قبل از رسیدن به مکتوب­ الیه، اماره­ ای بر اتصال فسق به کتابت است و لذا عمل به آن جایز نیست، در حالی که تغییر حالت مکتوب­ الیه را موثر در نیابت قضایی و اجرای احکام نمی­ دانند. در ­اهل سنت دو­گونه نظریه ارائه شده است. در فقه حنفی، قبل از وصول کتابت به مکتوب­ الیه نه تنها فسق بلکه موت و عزل کاتب و مکت وب­الیه را حتی اگر از ید کاتب خارج شده باشد، سبب بی­ اعتباری آن می­ دانند. در فقه مالکی اگرچه گستره موضوعی برای آن قائل نیستند و شامل همه موضوعات اعم از حق الله و حق­ الناس می دانند، اما هر­گونه از دست رفتن شرایط قاضی یا موت و عزل ایشان اعم از کاتب یا مکتوب­ الیه را سبب بی اعتباری کتابت قاضی می­ دانند. پس در فقه مالکی شهرت در عدم تفاوت از دست رفتن شرایط در خصوص کاتب یا مکتوب­ الیه است. در فقه شافعی مشهور بر عدم تاثیر موت و عزل و فسق کاتب یا مکتوب­ الیه قائلند و اعتبار بیشتری برای کتابت قاضی و وجهه تحمیلی آن در نظر می گیرند. میان حنابله موت و عزل کاتب و مکتوب­ الیه بعد از خروج از ید کاتب محل وجوب اجرا و تنفیذ دانسته شده است.

Authors

محمدرسول آهنگران

استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران

سید مهدی میرداداشی

دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده علوم انسانی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

علی کشاورز

دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • ابن حجر هیتمی، احمد بن محمد (۱۳۵۷ق). تحفه المحتاج فی ...
  • ابن­ رشد، محمد بن احمد (۱۴۰۸ق). البیان و التحصیل و ...
  • ابن­ قدامه، عبدالله بن احمد (۱۴۲۵ق). عمده الفقه. بیروت: المکتبه ...
  • ابن­ نجیم مصری، زین­ الدین بن ابراهیم (۱۴۳۱ق). البحر الرائق ...
  • انصاری، زکریا بن محمد (بی­ تا). اسنی المطالب فی شرح ...
  • تنوخی حنبلی، منجی بن عثمان (۱۴۲۴ق). الممتع فی شرح المقنع. ...
  • جندی مالکی، خلیل بن اسحاق (۱۴۲۹ق). التوضیح فی شرح المختصر ...
  • حسینی عاملی، سید محمدجواد (۱۴۱۹ق). مفتاح الکرامه فی شرح قواعد ...
  • حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۳ق). قواعد الاحکام فی معرفه الحلال ...
  • همو (۱۳۷۴ش). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه. قم: دفترانتشارات اسلامی ...
  • دجیلی، حسین بن یوسف (۱۴۲۵ق). الوجیز فی الفقه علی مذهب ...
  • رشتی، میرزا حبیب­ الله (۱۴۰۱ق). کتاب القضاء. قم: دار­القرآن الکریم ...
  • رویانی، عبد الواحد بن اسماعیل (۲۰۰۹م). بحر المذهب فی فروع ...
  • سرخسی، محمد بن احمد (۱۴۱۴ق). المبسوط. بیروت: دارالمعرفه ...
  • سغدی، علی بن حسین (۱۴۰۴ق). النتف فی الفتاوی. بیروت: موسسه ...
  • شاشی قفال، محمد بن احمد (۱۹۸۸م). حلیه العلماء فی معرفه ...
  • شهید ثانی، زین ­الدین بن علی (۱۴۱۳ق). مسالک الافهام الی ...
  • شیرازی، ابراهیم بن علی (بی­ تا). المهذب فی فقه الامام ...
  • صاوی، احمد بن محمد (۱۴۲۱ق). بلغه السالک لاقرب المسالک. بیروت: ...
  • طباطبایی، سید علی بن محمدعلی (۱۴۰۴ق). ریاض المسائل فی بیان ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (۱۴۱۰ق). الموتلف من المختلف بین ائمه ...
  • طوسی، محمد بن حسن (۱۴۰۷ق). الخلاف. قم: دفتر انتشارات اسلامی ...
  • همو (۱۳۸۷ق). المبسوط فی فقه الامامیه. تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء ...
  • عبدری غرناطی، محمد بن یوسف (۱۴۱۶ق). التاج و الاکلیل لمختصر ...
  • عسگری، علیرضا، میرداداشی، سید مهدی، و کشاورز، علی (۱۳۹۹ش). بررسی ...
  • عمرانی، یحیی بن ابی­ الخیر (۱۴۲۱ق). البیان فی مذهب الامام ...
  • غزالی، محمد بن محمد (۱۴۱۷ق). الوسیط فی المذهب. قاهره: دارالسلام ...
  • فاضل هندی، محمد بن حسن (۱۴۱۶ق). کشف اللثام و الابهام ...
  • قرافی، احمد بن ادریس (۱۹۹۴م). الذخیره. بیروت: دارالغرب الاسلامی ...
  • قیروانی، عبدالله بن عبدالرحمن (۱۹۹۹م). النوادر و الزیادات. بیروت: دارالغرب ...
  • کاسانی، ابوبکر بن مسعود (۱۴۰۶ق). بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع. ...
  • کلوذانی، محفوظ بن احمد (۱۴۲۵ق). الهدایه علی مذهب الامام ابی­ ...
  • ماوردی، علی بن محمد (۱۴۱۹ق). الحاوی الکبیر فی فقه مذهب ...
  • مرغینانی، علی بن ابی­ بکر (۱۴۳۱ق). الهدایه فی شرح بدایه ...
  • مزنی، اسماعیل بن یحیی (۱۴۱۰ق). مختصر المزنی. بیروت: دارالمعرفه ...
  • میرداداشی، سید مهدی، عسگری، علیرضا، و کشاورز، علی (۱۳۹۹ش). اقسام ...
  • نراقی، احمد بن محمدمهدی (۱۴۱۵ق). مستند الشیعه فی احکام الشریعه. ...
  • نسفی، عبدالله بن احمد (۱۴۳۲ق). کنز الدقائق. بیروت: دارالبشائر الاسلامیه ...
  • نمری، یوسف بن عبدالله (۱۴۰۰ق). الکافی فی فقه اهل المدینه. ...
  • نوری، حسین بن محمدتقی (۱۴۰۸ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. ...
  • هاشمی بغدادی، محمد بن احمد (۱۴۱۹ق). الارشاد الی سبیل الرشاد. ...
  • نمایش کامل مراجع