بررسی عوامل و علل رشد و تحولات جمعیتی در سکونتگاه شهری

امروزه مشکلات فراروی کشور در بخش آموزش، بهداشت و مسکن که خود جزو موانع مهم توسعه به حساب می آیند، واقعیاتی هستند که در هر برهه ای از زمان نمی توان از کنارشان به راحتی گذشت. تمرکز زیاد جمعیت در کلان شهرها از جمله در پایتخت مشاهده می شود. به نظر می رسد همگام با افزایش جمعیت کل کشور، جمعیت کلان شهرها نیز افزایش یابد. چنانچه برنامه ریزی در مورد آمایش و بازتوزیع مناسب جمعیت در سطح کشور انجام نشود افزایش جمعیت در کلان شهرها و به ویژه شهر تهران قابل ملاحظه خواهد بود. در این حالت آیا در آینده ایجاد زیرساخت ها و تامین نیازهای متفاوت اجتماعی، اقتصادی، رفاهی، بهداشتی، فرهنگی و آموزشی شهروندان در حد مطلوب امکان پذیر خواهد بود؟ آیا سیاست گذاران و برنامه ریزان به ایجاد زیرساخت ها و بسترهای بیشتر و در حد نیاز جمعیت شهری اندیشیده اند؟ نتایج نشان می دهد در تمام سال های سرشماری رشد جمعیت شهری کشور به مراتب بالاتر از رشد جمعیت کل کشور بوده است. به گونه ای که در فاصله ی نخستین سرشماری تا آخرین سرشماری جمعیت شهری کشور حدود ۱۰ برابر شد در حالی که جمعیت کل کشور بیش از ۴ برابر شد. این ارقام حکایت از رشد شتابان جمعیت شهری ایران در شصت سال اخیر دارد. البته متوسط رشد سالانه جمعیت شهری کشور در فواصل سال های سرشماری یکسان نبوده است. و می توان گفت نسبت شهرنشینی در سطح جهان رو به افزایش است و در دهه های اخیر سرعت بیشتری به خود گرفته است. در سطح جهانی در سال ۲۰۰۸ برای نخستین بار، انتقال شهری به وقوع پیوست، به بیانی دیگر بیش از نیمی از جمعیت جهان (۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر) در مناطق شهری زندگی می کردند، بر این اساس سازمان ملل، سال ۲۰۰۸ را سال شهرنشینی نامید.

Keywords:

جمعیت شهری , تحولات جمعیتی , سکونتگاه شهری