تحلیل ماهیت و مبانی‎ امامیه و اهل‎سنت از امام‎ و خلیفه با تاکید بر دیدگاه قاضی باقلانی وعلامه ‎حلی

مسئله امامت و خلافت در فرهنگ امامیه و اهل سنت از مباحث کلیدی و اختلافی به شمار می‎رود. این مقاله با تحلیلی تطبیقی از ماهیت، مبانی و ویژگی‎های امام از دیدگاه دو متکلم اثناعشری و اهل سنت؛ قاضی‎ باقلانی‎ اشعری و علامه‎حلی نگاشته شده است. پس از بررسی و تطبیق آراء؛ یافته‎ها نشان از آن دارد که برداشت و باورهای این دو متکلم در مسئله امامت با یکدیگر متفاوت است؛ چراکه قاضی وجوب امام را یک وجوب شرعی - نه عقلی- و اساسا بحث از امامت را یک فرع فقهی می‎داند؛ اما علامه قائل است، بحث از امامت یک بحث کلامی و نصب امام هم از ناحیه الهی صورت می پذیرد؛ بنابراین امام در دیدگاه باقلانی و غالب اهل سنت یک مقام حکومتی ظاهری است که علاوه بر جایگاه دنیایی، حفظ و اجرای دین را نیز برعهده دارد، به همین دلیل در ماهیت و مبانی نظری و مصداقی امام که در شاکله و ویژگی های شخصیتی ایشان نمود پیدا می‎کند با امامیه دچار اختلاف رای شده‎اند. مقالهحاضر به شیوه‎ای اسنادی همراه با پردازش اطلاعات و با هدف تبیین مفهوم واقعی از حقیقت وجودی امام و واکاوی اوصاف‎ایشان، به عنوان وصی نبی‎خاتم، جمع‎آوری و تنظیم شده است.

Keywords:

امام- خلیفه , ماهیت , مشخصه‎ ها , علامه حلی , قاضی ‎باقلانی