غلامرضا مرامی - کارشناس ارشد، دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه تبریز
امیر مصطفی پور - استادیار، دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه تبریز

یکی از روشهای مهم جوشکاری، روش قوس الکتریکی با الکترود تنگستن می باشد. در این فرایند اعوجاج و تغییر فرم یکی از مشکلاتی است که در اثر فاکتور انبساطی، میزان انقباض در حالت تبدیل به جامد، اشتباه طراحی و تکنیک عملیات جوشکاری در قطعات جوش ناشی می شود. روش های متنوعی جهت مقابله با اعوجاج است که یکی از آنها تخمین میزان اعوجاج قبل از جوشکاری و سپس پیش نشاندن نمونه ها به منظور به حداقل رساندن اعوجاج زاویه ای است، در این تحقیق برای جوشکاری قوس الکتریکی تنگستن یک بازوی جوشکاری اتوماتیک جهت کنترل دقیق سرعت پیشروی تورچ طراحی و ساخته شد که سرعت جوشکاری آن بوسیله میکروکنترلر با روش مدولاسیون عرض باند قابل کنترل است. سپس در شرایط مختلف جوشکاری مانند انواع سرعت پیشروی، شدت جریان و دمای پیش گرم جوشکاری بر روی فولاد ضدزنگ 304 انجام شد و مقدار اعوجاج زاویه ای نمونه ها به صورت عملی با دستگاه پروفایل پروژکتور اندازه گیری شد. در مرحله بعد، با استفاده از این اطلاعات تجربی، یک سیستم هوش مصنوعی از نوع شبکه های عصبی در نرم افزار مطلب طراحی و آموزش داده شد. که ورودی های آن پارامترهای تنظیمی جوشکاری قوس الکتریکی تنگستن و خروجی آن اعوجاج زاویه ای نمونه ها است. هدف از این سیستم هوشمند آن است که قبل از جوشکاری مقدار اعوجاج زاویه ای نمونه های جوش را با معلوم بودن پارامترهای مختلف ورودی، تخمین زد. این سیستم هوشمند بعد از آموزش، تست گردید. نتایج کار نشان می دهد که با استفاده از شبکه عصبی با دقت بسیار بالائی می توان اعوجاج زاویه ای را قبل از انجام جوشکاری تخمین زد و اعوجاج زاویه ای قطعات جوش را قبل از جوشکاری با پیش نشاندن اولیه نمونه ها بر اساس مقدار زاویه تخمینی شبکه به حداقل رساند.

اعوجاج زاویه ای، جوشکاری اتوماتیک قوس الکتریکی تنگستن، هوش مصنوعی، شبکه عصبی، میکروکنترلر