نازنین نوذری اسبمرز - دانشجوی کارشناسی ارشدمعماری
حامد جعفریان ثمرین - دانشجوی کارشناسی ارشدمعماری
شلاله قهری - دانشجوی کارشناسی ارشدمعماری

با توجه به این که در معماری گذشته ما حضور خداوند به عنوان محور همه امور،همیشه مورد توجه بوده است،آرامگاه ها و بقعه ها نیز از این امر مستثنی نبوده و این معیار خدایی بودن انسان ها ، آن ها را قابل احترام برای مردم عامه کرده است، تا جایی که اقدام به ساخت آرامگاه و بقعه برای این انسان های خدایی که به واسطه اعمالشان مورد احترام سایر مردم شده بودند، نمودند و این حس احترام و ارادت و خضوع و خشوع در مقابل آن ها و تفکر کردن در چگونگی کسب احترام آن ها در معماری بقعه نیز نشان داده شده و به خوبی القاگر آمادگی روحی برای ورود به یک مکان مقدس برای زائران آن ها شده است.به همین دلیل در این مقاله سعی می شود که عوامل مؤثر در ایجاد آمادگی روحی از نظر حرکت و سکون برای ورود به مقبره که توسط معماری فضایی این مکان به زائران منتقل می شود مورد بررسی قرار گیرد.گمان ما براین بود که بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی به عنوان یکی از آرامگاه هایی که در اوایل دوره صفوی بنا گردیده به دلیل وجود سه حیاط پشت سر هم در سلسله مراتب حرکتی و همچنین سازماندهی فضایی داخلی و تنوع فرم در ایجاد فضای تفکر و القای حس آرامش معنوی به زائران تاثیر به سزایی داشته است ؛ به همین دلیل این حرکت و سکون( چه حرکت سر(گوناگونی فرم ها)حرکت چشم و حرکت فیزیکی بدن(انتقال تدریجی) )در هر یک از فضاهای درونی و بیرونی بنا را مورد بررسی قرارداده و با معیارهایی که چنین کیفیتی را فراهم می کنند مورد مقایسه قرار دادیم .با توجه به این نکته که قبلا ورودی اصلی بقعه از میدان عالی قاپو و پس از گذشتن از حیاط ها به حیاط اصلی مقبره می رسیدند ولی با بازسازی و سازماندهی اطراف بقعه متاسفانه ورودی بنا از خیابان مجاور بنا و گذشتن از حیاط فرعی وارد حیاط اصلی مقبره می شوند.

حرکت، سکون، زیارت، آرامش معنوی، بقعه‌شیخ‌صفی‌الدّین اردبیلی