امیر اربابی یزدی - پژوهشگر برتر و رئیس هیات مدیره گروه معماری و شهرسازی نیارش بافت پارس
محسن زراعت پیشه - پژوهشگر و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور

توجه به زمین در معماری به مثابه لوحی پالیمسستی شامل لایه های گوناگون معنا از قبیل تاریخچه، بستری که در آن شکل گرفته، ویژگی های محیطی و پیرامونی آن و ... ، پس از وقفه ای که در دوران مدرنیسم متاثر از جهانی شدن و قطع ارتباط و انکار گذشته و تاریخ بوجود آمده بود و بتبع آن به زمین بعنوان لوحی سفید نگریسته می شد که طراح بدون توجه به لایه ها و عناصر تشکیل دهنده آن اقدام به طراحی می نمود بدلیل قابلیت ها و ویژگی های خاص، امروزه بار دیگر در کنار نگرشهای دیگر، مورد توجه معماران و طراحان شهری قرار گرفته است. این گروه از طراحان همواره در تلاشند بواسطه توجه و تمرکز به مسائل و روایت های درونی، محیطی و پیرامونی بستر اثر خود، چه به لحاظ عینی و چه به لحاظ ذهنی، و ترجمه آن مطابق منطق امروزی محصولی بدیع، منحصربفرد و ماندگار را خلق کنند. آشنایی با مفهوم زمینه به مثابه پالیمسست ، مبانی فلسفی و شیوه طراحی آن بخصوص در مناطق تاریخی از آن جهت اهمیتی بیش از پیش می یابد که می توان امید داشت، این گونه بینامتنی[1] خلق خواهد شد که برخلاف دیگر روایت های موجود، ضمن قرائت و احترام به متن و روایت های گذشته، فراروایتی متعلق به زمان خود را بیان خواهد کرد. بینامتنی که نه تنها هیچگاه به جراحی و تخریب کالبد سرزمین و بستر خود نمی پردازد، که سعی می نماید تا با احترام به داشته ها و پیشینه تاریخی و فرهنگی گذشته، شکوفایی جامعه و پایه های نوین شهرسازی و معماری را از منظر باز زنده سازی و تطبیق با شرایط زندگی جدید پایدار کند. از این رو در این تحقیق سعی شده ابتدا به تعریف کلمه پالیمسست و سپس ویژگی های آن برای درک بهتر هر چه بیشتر این مفهوم پرداخته و سپس روایت های مختلف این مفهوم در معماری را به همراه ذکر مصادیقی ،ایرانی و بین المللی، به اجمال شرح داده شود.

پالیمسست، زمینه(بستر)، بینامتن، قرائت زمینه، حفاری زمینه، پالیمسست در کالبد، پالیمسست در ذات