کاهش هزینه تولید و بهبود عملکرد نخود دیم با روش کشت مستقیم در بقایای گندم

نخود از حبوبات مهم مناطق دیم می باشد که می توان آنرا جایگزین آیش در تناوب با گندم کرد. با توجه به کمبود رطوبت در مناطق دیم و نیز کاهش حاصلخیزی خاک به دلیل استفاده مداوم از روش رایج خاک ورزی و عدم حفظ پوشش گیاهی، استفاده از سامانه های خاک ورزی حفاظتی در این مناطق با توجه به مزایای آن (حفظ رطوبت خاک، کاهش فرسایش خاک، افزایش حاصلخیزی خاک، حفظ محیط زیست، کاهش هزینه های تولید و ... ) رو به گسترش می باشد. اثر شش روش خاک ورزی و کاشت  شامل ۱- کم خاک ورزی با خاک ورز مرکب حفاظتی (چیزل پکر) + کاشت نخود با عمیق کار، ۲- خاک ورز مرکب مجهز به تیغه-های زیرشکن و قلمی+ غلتک + کاشت نخود با عمیق کار، ۳- کشت نخود با خطی کار کشت مستقیم، ۴- خاک ورز مرکب مجهز به زیرشکن+ قلمی+ غلتک + استفاده از دستگاه تسطیح کن غلتک دار +کاشت نخود با عمیق کار، ۵- استفاده از تسطیح کن غلتک دار + کشت نخود با خطی کارکشت مستقیم و ۶-  روش مرسوم منطقه (دستپاشی و پوشاندن بذر با شش خیش) بر عملکرد نخود  به مدت سه سال در شهرستان کبودرآهنگ استان همدان بررسی شد. نتایج نشان داد که روش شمار۳ (کشت نخود با خطی کار کشت مستقیم در بقایای گندم) با میانگین عملکرد ۶/۶۰۸ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد نخود را به خود اختصاص داد. از نظر اقتصادی، بیشترین ارزش ناخالص (۲۶۷۷۸۴۰۰۰ ریال در هکتار) و ارزش خالص (۲۶۱۷۸۴۰۰۰ ریال در هکتار) مربوط به روش شماره ۳ است که بیشترین ارزش را در بین روش های مورد بررسی نشان داد. بنایراین می توان نخود را با روش بی خاک-ورزی (کشت مستقیم) در بقایای گندم و با کنترل مناسب علف های هرز کشت کرد. از این طریق عملکرد دانه افزایش و هزینه های تولید کاهش می یابند.

Keywords:

بی خاک ورزی , چیزل پکر , حبوبات , کم خاک ورزی , غلتک