محمد فرخ زاد - استادیارگروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه گلستان
آزاده چوبدار سعدآباد - کارشناسی ارشدمعماری، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه علوم و تحقیقات زنجان

در اهمیت ارتباط معماری با شرایط محیط طبیعی شکی نیست و این ارتباط به شدت به شرایط اقلیمی وابستهاست. در ایران بخش اصلی مناطق در اقلیم گرم و حارهای قرار گرفته است. بنابراین همیشه در احداث بناهایگوناگون توجه به چنین شرایط محیطی مدنظر معماران بوده است. این مقاله طرزتفکر نوینی نسبت به معماریارائه میکند که درطی آن طراحی بناها با مطالعه دقیق موقعیت، اقلیم، مصالح بومی ساختمانی و به ویژه تابشخورشید مورد بحث قرارمی گیرد. این تفکر کمک میکند تا بتوان از انرژیهای محیطی بالقوه در معماری بهرمندشد. معماری بومی وقدیمی ایران رابطه ای قوی با ویژگی های تابش خورشیدی واقلیم مناطق گرم داشته اند.متأسفانه امروزه اتکای نادرست به تامین واستفاده ازانرژی های فسیلی مارا از چنین تفکری دور کرده است.سیستم های غیرفعال خورشیدی ، دارای شیوههای ساده و کاربردی بوده ونیاز به نگهداری اندک یا ناچیزی دارند.همچنین این سیستم ها نیاز به هیچگونه انرژی ورودی خارجی ندارد وازاین رو آلایندههای محیطی تولیدنمی کنند. این مقاله به بررسی راهکارهای معمارانه بومی استفاده از سیستم های خورشید ی غیر فعال درشهرهایاقلیم گرم ومرطوب ایران پرداخته و در پی یافتن الگوهای واحد کارآمد در نمونه های مورد بررسی است.

معماری بومی- سیستم خورشید غیرفعال- اقلیم گرم ومرطوب- انرژی های محیطی بالقوه