بررسی معماری و شهرسازی سنتی ایران در اقلیم گرم و خشک با رویکرد بهینه سازی مصرف انرژی (نمونه موردی شهر زواره)

بحران انرژی و ضرورت صرفه جویی در مصرف آن، بی شک یکی از مسائل مهم در طراحی های همساز با اقلیم می باشد. در کشور ما که شاهد مناطق اقلیمی و شرایط آب و هوایی مختلف در فصول سال هستیم، معماران سنتی راه حل ها و شیوه هایی منطقی جهت فراهم نمودن شرایط آسایش خود و همچنین استفاده بهینه از انرژی ابداع نموده اند. در این مقاله سعی بر آن است تا این فنون اقلیمی در شهر زواره که در اقلیم گرم و خشک قرار دارد، مورد بررسی قرار گیرد. این پژوهش که مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی صورت گرفته، همواره در پی آن است که طراحی اقلیمی منطقه گرم و خشک کشور را مورد بررسی قرار دهد. طراحی اقلیمی در این منطقه روشی است برای کاهش همه جانبه مصرف انرژی یک ساختمان و اولین خط دفاعی در مقابل عوامل اقلیمی خارج بنا که ضرورت گرمایش و سرمایش مکانیکی را به کمترین حد کاهش می دهد و در مقابل از انرژی طبیعی استفاده می نماید. روشهای دستیابی به دهداف عمده طراحی اقلیمی در شهر زواره به این شرح می باشد: کاهش اتلاف حرارت در ساختمان، کاهش تأثیر باد در اتلاف حرارتی ساختمان، بهره گیری از انرژی خورشیدی و گرمایش ساختمان، محافظت ساختمان در برابر تابش شدید خورشید در تابستان. بدیهی است که در معماری و برنامه ریزی و طراحی ساختمان اگر به مواردی که تا کنون بیان گردید توجه داشته باشیم و آنها را رعایت کنیم شرایط زیستی مناسب فراهم می گردد. به هر حال امروزه باید در حداقل فضای ممکن بنایی احداث شود که نیاز آسایش انسان در تمام فصول را برآورده سازد برای نیل به این منظور باید در حداقل فضای ممکن بنایی احداث شود که نیاز آسظایش انسان در تمام فصول را برآورده سازد برای نیل به این منظور باید سعی نمود در زمستان به جای استفاده از سوخت های فسیلی و دستگاههای گرم کننده بیشتر از انرژی خورشیدی و طبیعت بهره گرفت و در تابستان نیز از حداکثر سایه، باد و دیگر ویژگیهای اقلیمی سودجست.