مرتضی نیک فطرت - عضو هیئت علمی آموزشکده فنی و حرفه ای سما، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران

تجارب ارزنده گذشتگان در طول تاریخ همیه سرمایه اصلی دانشمندان و مبتکران در گره گشایی از مشکلات و حرکت بسوی آینده بهتر بوده است و انتقال تجارب گذشتگان از نسلی به نسل دیگر باعث پیشرفت علمی و تقویت حس خوداتکایی می باشد. اما به دلیل عدم استفاده درست از تجارب ارزشمند تاریخی در حوزه معماری مشکلات زیادی را در این زمینه و نحوه ساماندهی مصنوع شاهد هستیم. به گونه ای که تمدن امروزی با خطری مدهش روبه رو است و اکنون برای نخستین بار است که این دهشت را به تمامی درک کرده و در نتیجه ترس از نابودی عمل می کند. نزدیک صد سال پیش، رایت راه حل هایی در قالب معماری به پیش نهاد و نشان داد چگونه می توان در هماهنگی با طبیعت و اکوسیستم زیست نه از ترس (که اساساً یک غریزه انسانی است). اعتقاد او بر این بود که بشریت اگر معرض طبیعت و اکوسیستم ها واقع شود و با کلاف آنها در هم تنیده شود به شکلی ایجابی بدان پاسخ خاهد داد و رشد معنوی را سامان خواهد بخشید. بی شک فناوری نوین قابلیت آن را دارند که در تعاملی درست با هنر سنتی، هنر مدرن را از افول رهایی بخشند. از بین رفتن معماری بومی به صورت کالبدی موجب حذف برخی از کارکردهای آن در معامری معاصر شده است. لذا بازیابی این کارکردها یک مسئله اساسی به شمار می رود. و کشف پتانسیل های نهفته در معامری بومی می تواند باعث تسریع در حل مسائل و ابهامات عصر حاضر گردد و همچون مشعلی در یافتن راهی به سوی آینده شعل ور خواهد بود. در این م قاله به بررسی تعدادی از عناصر معامری سنتی ایرانی می پردازیم که می توان با بررسی و دقت در آنها در کاهش مصرف انرژی در جهت رسیدن به توسعه پایدار اقدام نمود. و همچنین با بسط دادن تعدادی ز این عناصر معماری بومی می توان از آنها به عنوان اجزای اصلی معماری معاصر استفاده نمود.

معماری عملگرا- معماری بومی- صرفه جویی در انرژی- توسعه پایدار