نیلوفر زجاجی - کارشیاس ارشد معماری از دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران
مریم آزموده - پژوهشگری دکترای معماری دانشگاه تهران

امروزه توسعه پایدار و صرفه جویی در انرژی های تجدید ناپذیر، به یکی از مباحث بسیار مهم و رایج در سطح بین المللی تبدیل شده است. با توجه به مصرف قابل توجه انرژی های فسیلی در صنعت ساختمان، مبحث معماری پایدار و بهره گیری از پتانسیل های اقلیمی به منظور کاهش مصرف انرژی، یکی از مهمترین تدابیر در معماری و شهرسازی شده است. معاری سنتی ایران به عنوان یکی از بهترین نمونه های معماری پایدار نشان می دهد ایرانیان در زمان های قدیم به منظور استفاده صحیح از انرژی های تجدید ناپذیر، ز روش های مؤثری استفاده می کردند که با توجه به اقلیم و شرایط آب و هوایی متفاوت بوده اند. معماری گذشته ایران نشان دهنده تجربه ایرانیان در استفاده از انرژی های طبیعی غیر زیرزمینی مانند انرژی خورشید، باد و غیره بوده است. موقعیت های گوناگون جغرافیایی و اقلیمی با ذوق و هوش گذشتگان این مرز و بوم در بهره گیری از انرژی های طبیعی آمیخته شده تا الگوی بی نظیر معماری سنتی ایران پدید آید. امروزه هم می توان با بهره گیری از تجربیات گذشتگان و احیای الگوهی سنتی که در عصر حاضر به فراموشی سپرده شده اند، پاسخگوی نیازهای اقلیمی هر منطقه بوده و مصرف سوخت های فسیلی را کاهش داد. در این پژوهش سعی گردیده است تا با تحلیل و بررسی الگوی خانه چهارفصل به عنوان بارزترین نمونه تطبیق معامری با شرایط اقلیمی، راهکارهایی برای کاهش انرژی مصرفی در مسکن ارائه گردد. نمونه بررسی شده در این پروژه خانه بروجردی های کاشان می باشد. بررسی ها نشان می دهند که شناخت صحیح ویژگی های اقلیمی هر منطقه و امکانات وابسته به آن می تواند به خلق فضاهای پاسخگو به نیاز به گرمایشی و سرمایشی و تهویه مطبوع منجر گردد و مصرف انرژی های تجدید ناپذیر را به حداقل برساند.

انرژی های تجدیدناپذیر- توسعه پایدار- خانه چهار فصل- معماری پایدار- معماری سنتی