سیدابراهیم حسینی - کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه تربیت مدرس تهران
سیده حمیده شعبانی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

با توجه به اهمیت استفاده از عوامل طبیعی در معماری و شهرسازی امروز و نیاز به ایجاد پایداری اکولوژیک میان طبیعت ومصنوعات بشری حداکثر استفاده از عوامل محیطی و طبیعی در شهرسازی جزو ارکان پایداری در این زمینه می باشد.پژوهش حاضر به بررسی تاثیر عوامل خرد اقلیم بر آسایش محیطی و حرارتی در فضاهای شهری و ارتباط آن با ارتفاعساختمانها به عنوان جداره های موثر بر خرد اقلیم پرداخته است. مسئله این است که چه اقداماتی را می توان در جهت دستیابی به آسایش حرارتی در محیطهای شهری انجام داد؟ و آیا می توان از این اقدامات بصورت نظام مند در جهت ساماندهی حرارتی و محیطی فضاهای شهری استفاده کرد؟در این مقاله به عنوان نمونه موردی، با بررسی وضعیت موجود خیابان شهرداری و تحلیل ان بوسیله نرم افزار ECOTECT بر اساس داده های اقلیمی تهران از نظر آسایش حرارتی به شناسایی محدوده های بحرانی از نظر آسایش حرارتی و محیطی اقدام شده است که عموما در ارتباط با ارتفاع جداره های شهری می باشد. بدین ترتیب سطوح همیشه در سایه و نیز سطوحی که همواره در معرض تابش آفتاب قرار دارند شناسایی شده و جهت ایجاد آسایش محیطی در محدوده ها با اعمال تغییر در ارتفاع ساختمانها به ایجاد مناطق آفتابگیر و سایه دار در محدوده های مورد نیاز اقدام شده است. بدینصورت که در محدوده های همیشه در سایه با کاهش ارتفاع ساختمانها یا ایجاد گشودگیهای فضایی و در محدوده های همیشه در آفتاب با افزایش ارتفاع ساختمانها و ایجاد سایه سعی در ایجاد آسایش حرارتی در این فضاها شده است. در نهایت با در نظر گرفتن تغییرات انجام شده و تحلیل دوباره این محدوده با استفاده از نرم افزار ECOTECT شرایط آسایشی ایجاد شده در طرح پیشنهادی بررسی شده است. توجه به این نکته ضروری است که ایجاد محیطهای شهری دارای آسایش حرارتی و محیطی تاثیر مستقیم در تبادل انرژی میان محیط و ساختمان داشته و از نظر صرفه جویی در مصرفانرژی و نیز دستیابی به یک شهرسازی پایدار نقش اساسی را ایفا می کند.

آسایش حرارتی، فضای شهری، پایداری، خرداقلیم، ECOTECT