فیروزه آزمون - کارشناس ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم، گروه معماری،عضو باشگاه پژوهشگران جوان
مرجان ترابی لنگری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات کرمان، گروه معماری
پیمان آزمون - کارشناس ارشد سازه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم

در گذشته در نواحی فلات گرم و خشک ایران، در شهر ها هسته های طبیعی در کانون و با تهی کردن میانه ی هرقلمرو، به منظور بهره گیری کارکردهای خصوصی و اقلیمی، به صورت شاخص و سازمان یافته در قالب حیاطمرکزی شکل می گرفته اند و در چند سال گذشته، در پی ورود تکنولوژی ساخت در داخل بیش تر شهرهایکشورمان، دگرگونی هایی در زمینه ساخت و ساز واحدهای مسکونی مشاهده می شود. در این راستا یکی از نتیجههایی که به دست داده شد، حذف برخی عناصر معماری سنتی همچون حیاط مرکزی بود. بدین شکل که منطق واستدلال های خطی کمک کردند تا نظریه های عامیانه و راه حل هایی که با کمترین میزان پژوهش در امورانسانی، اجتماعی، فرهنگ خانه سازی و سکونت کارآ می نمودند، برگزیده و به اجرا برده شوند که به ارتفاع بردهشدن واحدهای مسکونی یکی از پیامدهای آن بوده و موجب حذف عناصری همچون حیاط مرکزی به عنوانجوهره سازماندهی فضای مسکونی ایرانی شده است. در خانه های درونگرا که سازماندهی فضاها نسبت به حیاطشکل می گرفته است، ابعاد و جهت حیاط، حوض و باغچه، عوامل آفتابگیر و سایه گستر، اندام های تهویه گر وسایر تدابیر تمام فضاها را در تمام فصول قابل استفاده می ساخته است و این مقاله با هدف بررسی چگونگیعملکرد اقلیمی حیاط مرکزی خانه های ایرانی بر اساس مطالعات کتابخانه ای و روش تحقیق تحلیل محتوا واستدلال منطقی به بررسی عملکرد حیاط مرکزی از منظر اقلیمی به منظور شناخت مولفه های کاربردی آن بهگونه ای که بتوان امروزه نیز با توجه به نیاز های کنونی از آنها بهره برد، پرداخته است.

اقلیم - حیاط مرکزی – خانه ایرانی - نواحی کویری