س سلیمانی نیا - دانشجوی کارشناسی ارشدسازه های آبی
م شفاعی بجستان - دانشجوی کارشناسی ارشدسازه های آبی

یکی ازمهمترین مسائل درطراحی سازه های هیدرولیکی که درمسیر جریان قرار میگیرند کنترل پایداری سازه است ازانجا که آبشستگی موضعی درپایین دست این سازه ها عامل مهمی درناپایداری سازه به شمار می رود لازم است که ازروشهایی برای کنترل یا تثبیت آبشستگی استفاده گردد که ازجمله این روشها پوشش بستررودخانه می باشد مصالح زیادی برای پوشش استفاده میشود ولی کاربردی ترین و اقتصادی ترین این پوشش ها استفاده ازمصالح سنگی یا ریپ رپ است ریپ رپ دارای مزایای زیادی است ازجمله اینکه ازجنس مصالح رودخانه است که ازنظر زیست محیطی بسیاراهمیت دارد و همچنین دردسترس بودن آن که موجب سهولت دراجرا میگردد ازطرفی ریپ رپ درمعرض شکست نیز می باشد که ازجمله شکست به دلیل عدم درنظر گرفتن اندازه مناسب درشرایط آستانه حرکت و دیگری شکست لبه می باشد معمولا برای جلوگیری ازشکست آستانه حرکت روابط مختلفی وجود دارد که درصورت رعایت معیارهای طراحی این شکست اتفاق نمی افتد ولی درخصوص شکست لبه تاکنون معیارخاصی ارایه نشده است ازاین رو ضروری است تا با انجام ازمایشهایی بتوان علاوه برشناخت مکانیزم تخریب ریپ رپ عوامل موثر درپیدایش آن را شناخت و روشهایی برای کنترل آن پیشنهاد کرد دراین مقاله بااین فرض که اختلاف زبری مصالح ریپ رپ و بسترباعث فرسایش درمحل لبه ریپ رپ می شود میشود ازمایشهایی با 4 اندازه ریپ رپ درشرایط مختلف جریان انجام شد درحین ازمایش شرایط شروع حرکت ریپ رپ ازهرناحیه ای ثبت گردید نتایج نشان میدهد که با بزرگترشدن اندازه ذرات یرپ رپ دریک دبی مشخص شکست لبه درعمق کمتری ازجریان اتفاق می افتد

ریپ رپ، کنترل فرسایش، شکست لبه، آستانه حرکت