علی سارانی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه هیدرولیکی دانشگاه سیستان و بلوچستان واحد بین الملل
محمد گیوه چی - استادیار گروه عمران دانشگاه سیستان و بلوچستان

برآورد صحیح و مناسب از تبخیر جهت تخمین اتلاف منابع آبی بسیار حائز اهمیت است. کشور ایران با توجه به وسعتی که دارد، اکثر مناطق آن در اقلیم گرم و خشک واقع می باشند لذا بطور جدی با چالش کم آبی مواجه است. از اینرو مدیریت عرضه و تقاضا منابع آبی با توجه به اطلاعات در دسترس برای مناطق کویری مهم می باشد. در این مقاله بر مبنای رابطه تجربی تخمین تبخیر، یک مدل ریاضی غیرخطی برای محاسبه برآورد تبخیر شهر ایرانشهر ارائه گردیده است. از اطلاعات موجود هواشناسی سال 8811 شهر ایرانشهر برای تخمین ضرایب مدل غیرخطی وابسته تبخیر، از سه متغیرهای مستقل دما، رطوبت نسبی و سرعت باد استفاده شده است. تابع سرعت باد را به صورت غیرخطی برای تبخیر با توجه به مدل ضربی تجربی، به صورت یک چند جمله ای مرتبه دو، تابع توانی و تابع نمایی در نظر گرفته شده است. ضرایب مدل پیشنهادی بر مبنای روش حداقل مربعات محاسبه شده که جهت حداقل کردن مربعات از روش بهینه سازی گرادیان با یک طول گام دینامیکی استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل های ارائه شده با رابطه پن-من برای تبخیر مقایسه شده و در انتها بر مبنای تحلیل خطاهای نتایج واقعی و نتایج حاصل از مدل ها، یک رابطه موثر و توانمند جهت برآورد تبخیر برای شهر ایرانشهر ارائه گردیده است. است.

مدل غیر خطی ریاضی، پیش بینی تبخیر، گرادیان، بهینه سازی، حداقل مربعات