حل و تضمین اشعار خاقانی در مرزبان نامه

در میان نویسندگان متون نثر فنی، استفاده از صنایع بدیعی، شگردی شناخته شده و رواج یافته است. یکی ازآرایه های پرکاربردی که در متون فنی میتوان مشاهده کرد، آرایە «تضمین» است. در کنار این آرایە بدیعی،نویسندگان گاهی اشعاری که از شاعران در ذهن دارند را مستقیما در متن نمی آورند و از آرایە «حل» استفاده میکنند. با کمک این آرایه، هم به طرز زیرکانه از شعر دیگران بهره مند میگردند و هم بر زیبایی و غنای ادبی متن خود می افزایند. سعدالدین ورواوینی، صاحب کتاب مرزبان نامه نیز در میان حلقە نویسندگانی قرار دارد که به بهره گیری از این عناصر بدیعی علاقه داشته و در نوشتن کتاب خود از آنها سود جسته است. یکی از شاعرانی که وراوینی به تضمین و حل اشعار او پرداخته، خاقانی شروانی، شاعر بلند آوازە قرن ششم است. در این جستار قرار است به بررسی اشعار خاقانی در مرزبان نامه بپردازیم. مواردی را که در این مقاله بیان میکنیم نشان میدهد که وراوینی بیشتر در توصیفات خود از امور گوناگون، اشعار خاقانی را پیش رو یا در ذهن داشته و مستقیم یا غیر مسقیم از آنها استفاده کرده است.

Keywords:

مرزبان نامه , سعدالدین وراوینی , خاقانی , صنعت تضمین , صنعت حل