تحولات ژئواکونومیک در محیط امنیتی ایران؛ با تمرکز بر کریدورهای اوراسیایی ۱

اهمیت کریدورها بعد از مباحث گذار نظم بین المللی بیشتر از گذشته شده و بازیگران منطقه ای در تلاشاند به واسطه عبور کریدورهای مهم بین المللی از خاک خود، در ترتیبات نظم آینده در منطقه خود سهم بیشتری از قدرت و نفوذ را به دست آورند. ایران به دلیل برخورداری از موقعیت ژئوپلیتیک خاص خود در ابرقاره اوراسیا همواره دارای نقش گذرگاهی بوده است که قدرتهای بزرگ اقتصادی دنیا از قبیل چین و هند را علاقمند به سرمایه گذاری و ایجاد خطوط ترانزیتی از طریق خاک ایران کرده است . با عملیاتی شدن این طرحها، جایگاه ایران در معادلات منطقه ای دوچندان خواهد شد. پیامدهای این طرحها موجب شده تا قدرتهای منطقه ای رقیب ایران به سمت ایجاد طرحهای جایگزین حرکت کرده و به نوعی مزیت های برتری ساز ایران را تضعیف کنند. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که اقدامات رقبای منطقه ای ایران در زمینه کریدورهای ترانزیتی اوراسیایی که منجر به افزایش توان بازیگری آنها و حذف ایران از روندهای ژئواکونومیک منطقه خواهد شد، شامل چه شیوههایی می شود؟ یافته های پژوهش نشان می دهد رقبای منطقه ای ایران در جهت حذف این کشور از روندهای ژئواکونومیک ابرمنطقه اوراسیا و افزایش جایگاه خود در نظم آینده منطقه ای ، به دنبال مطرح کردن خود به عنوان یک کشور گذرگاهی و مناسب برای عبور کریدورهای ترانزیتی هستند. روش انجام پژوهش در این مقاله از نوع توصیفی - تحلیلی بوده که با استفاده از منابع کتابخانه ای و الکترونیکی به انجام رسیده است .

Keywords:

اتحادیه اوراسیا , ژئواکونومیک , کریدور غرب آسیا , محیط امنیتی ایران