محمدرضا رمضانی مقدم - استادیارمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
موسی الرضا وفایی تبار - استادیارمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران

یکی ازعمده ترین اهداف دراصلاح نباتات پنبه دستیابی به رقم یا ارقامی است که ضمن برخورداری ازعملکردبالا دارای زودرسی بالا و نسبت به شرایط محیطی سازگاری خوب و نسبتا وسیعی داشته باشد دستیابی به یک یا چندواریته زودرس پنبه میتواند ازضرروزیان ناشی ازدرجه حرارت زیرصفراواخر فصل پنبه کاری دربرخی ازنقاط پنبه کاری کشور بکاهد به همین منظورباتوجه به نقش تنوع ژنتیکی و اثرات متقابل آن با تنوع محیطی دربرنامه های اصلاحی دربررسی حاضر تعدادی ازارقام زودرس که طی بررسیهای مقدماتی برتری نسبی خود را ازنظر زودرسی به همراه سایرخصوصیات زراعی نسبت به ارقام دیگرنشان داده اند درمنطقه کاشمر به همراه شاهد درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی کاشته شدند نتایج سه ساله حاکی ازمعنی داری اثراصلی رقم برای دوصفت عملکردو ش و وزن قوزه درسطح یک درصد و برای صفت درصد زودرسی معن یداری درسطح پنج درصد بود برای اثرمتقابل رقم ×سال دوصفت عملکردوش و درصد زودرسی درسطح یک درصد معنیدار گردیده ولی صفت وزن قوزه غیرمعنی داربود براساس نتایج مقایسه میانگین سه ساله ارقام برای این سه صفت دورقم 43347 درمجموع سه سال ازلحاظ عملکردازسایرارقام و رقم شاهد ورامین برتر بودند ولی ازلحاظ زودرسی برتر ازرقم متوسط رس ورامین نبوده و دربین ارقام مورد بررسی رقم زودرس جدیدی نمی توان برای منطقه دراین سه سال معرفی کرد ازلحاظ وزن قوزه رقم ورامین برتر ازسایر ارقام بود.

پنبه، زودرسی، پتانسیل، عملکرد، رقم