نگاهی به اقدامات کنترل و مقابله با بیابان زایی بر اساس رویکرد بیالن صفر تخریب سرزمین در استان خراسان رضوی

بیابان زایی، تهدیدی جدی برای همه اکوسیستم های زیستی است. بر اساس گزارش های رسمی، علاوه بر مناطق خشک، نیمه خشک و خشک جنبه مرطوب، مناطق مرطوب همچون اروپا نیز با خطر بیابان زایی و خشک سالی روبرو می باشند. لذا، این پژوهش به جایگاه و اهداف کنوانسیون مبارزه با بیابان زایی (UNCCD) مبتنی بر اهداف ۱۷ گانه توسعه پایدار (SDGs) و اقدامات اجرایی و پژوهشی در سی دهه اخیر در زمینه کنترل و مبارزه با پدیده بیابان زایی در شرق ایران و در استان خراسان رضوی پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان داد در راستای رسیدن به اهداف UNCCD تا سال ۲۰۲۲، حدود ۵۰۶۸۸۰ هکتار در این استان توسط تازه های دست کاشت مورد احیا و کنترل قرار گرفته است. بیشتر از ۷۰ درصد تازه های دست کاشت در شهرستان های سبزوار، بردسکن، گناباد و خواف صورت گرفته است، در حالی که در شهرستان های سرخ، رشتخوار و مه ولات نیز علاوه بر گناباد و خواف سی تعداد زیادی از کانون های بحران، با شدت متوسط و زیاد فرسایش بادی قابل مشاهده است. از بعد پژوهشی نیز، نتایج سایر پژوهش ها بیانگر آنست که در حدود ۱۲ درصد اراضی این استان در وضعیت شی کننده و ۸۸ درصد نیز در وضعیت بحرانی متوسط تا شدید بیابان زایی قرار دارند و مهم ترین معیارهای بیابان زایی خراسان رضوی به ترتیب حاشیه، مدیریت انسانی، خاک، فرسایش و پوشش گیاهی می باشند. علاوه بر آن، راهبردها و استراتژی های مدیریتی با رویکرد بیالن صفر تخریب سرزمین (ZNLD) در استان خراسان رضوی شامل اعمال مدیریت تبیان و انسیاب سازمانی حرفه ای، توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی جوامع محلی، توسعه آموزش، فرهنگ پروری و تبلیغات و اجرای مشارکتی طرح های منابع طبیعی و آبخیزداری ارائه و پیشنهاد شده اند.

Keywords:

اهداف توسعه پایدار , استراتژیهای مدیریتی , بیالن صفر تخریب سرزمین , تغییرات اقلیمی