همایون کانونی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان
ارسلان بهزادی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان

درمناطق غرب کشورنخودمعمولا دربهار کشت شده و رشدکامل گیاه تحت شرایط افزایش دما و خشکی به وقوع می پیوندد که این امرکاهش عملکرد را درپی دارددراین مطالعه لاین ها و ارقام پرمحصول و متحمل به سرما شامل بیست ژنوتیپ نخود انتخابی ازازمایشات سالهای گذشته به اضافه دوشاهدارمان و محلی جم درقالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی درچهارتکرار به مدت سه سال زراعی 138ه5-88 درقالب یک پروژه ملی درایستگاه های دیم غرب کشور ازجمله سارال کردستان مورد بررسی قرارگرفتند درمدت اجرای ازمایش علاوه برتعیین و ثبت میزان تحمل به سرما درلاین های تحت بررسی ازصفات مختلف شامل تعدادروز ازکاشت تا گلدهی و رسیدگی ارتفاع بوته وزن 100دانه و عملکردیادداشت برداری به عمل آمد نتایج تجزیه واریانس ساده و مرکب داده های حاصل نشان داد که درشرایط این بررسی لاین های Sel93TH24460 ، FLIP00-75C FLIP00-78C بیشترین مقاومت را نسبت به سرما ازخود نشان داده و ازعملکرددانه بالاتری برخورداربودند و ژنوتیپ های Sel95TH 1716 ILC 482 درمرتربه دوم قرارگرفتند نتاجی تجزیه پایداری حاکی ازثبات عملکرددرلاین های Sel93TH24460 ، FLIP00-75C ILC482 نسبت به سایر ژنوتیپ ها بود

تحمل به سرما، زراعت دیم، کشت پاییزه، نخود زراعیCicer arietinum L. .)