بررسی مضامین آموزه های اسلامی در کتیبه های معماری رواق های اهل بیت (ع) (مطالعه موردی: حرم امام رضا(ع) دردوران تیموری و صفوی)

مرقد اهل بیت (ع) در طول تاریخ به دلیل علاقه و ارادت مسلمین، همواره مورد توجه ویژه ای بوده است. در این میان حکومت تیموریان و صفویان، بر اساس گواهی مورخان از نظر عظمت و گستردگی حوزه نفوذ زیادی داشته است و بناهای متعددی را در مرقد اهل بیت بنا کرده اند. در دوران صفویان اقدامات فراوانی برای ساخت، بازسازی و گسترش مرقد اهل بیت در ایران و عراق صورت گرفته است، و بناهای ارزشمندی را از خود برجای گذاشته اند. معماری مجموعه مرقد اهل بیت فضاهای گوناگونی را در برگرفته است، که در این بین فضای رواق جایگاه ویژه ای در آن داشته است. به همین دلیل حکومت تیموریان و صفویان رواق های متعددی را در مرقد اهل بیت بنا نموده اند. همان گونه که معماری این دوران از مفاهیم اسلامی سرچشمه گرفته است، فرض بر آن است، که کتیبه های آن نیز به منزله برترین نوع تزئینات، از آموزه های اسلامی نشات گرفته باشد. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی تاثیر آموزه های اسلامی در شکل گیری کتیبه های رواق مرقد اهل بیت می باشد. و در پی پاسخگویی به؛ نحوه تاثیر آموزه های اسلامی در شکل گیری تزئینات کتیبه های معماری رواق اهل بیت و همچنین بازخوانی مضامین آن ها، می باشد. در پژوهش حاضر به دلیل دسترسی مناسب به مرقد امام رضا (ع)، سه رواق درالحفاظ و دارالسلام از دوران تیموری و رواق درالفیض از دوران صفوی به عنوان نمونه مورد پژوهشی، بررسی و تحلیل گردیده است. در این راستا از روش تحقیق توصیفی، تاریخی تحلیلی بهره گیری شده است تا آموزه های اسلامی کتیبه ها روشن گردد.

Keywords:

Islamic Themes , inscriptions , Architecture , portico , Shrine of Imam Riḍā(as)