عبدالرحمن بهرامی - باز هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان - گروه بهداشت حرفه ای
رکسانا میرقائد - کارشناس بهداشت حرفه ای
حسین محجوب - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان گروه آمار و اپیدمیولوژی

روی کاربرد بسیار وسیع و صنعت رشد برای ساختن آلیاژ ها و نیز به‌صورت ورق در ساخت محفظه باتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. مطالعاتی که در خصوص تماس کارگر را با دود و بخارات انجام گرفته نشان می‌دهد بخارات این فلز در هوا بر روی سیستم اعصاب مرکزی اثر گذاشته و فیومهای آن باعث انسداد غدد عرق و کارگران در مواجه شده و طرد دود دل سیر را ایجاد می‌نماید. ازآنجاکه در کارگاه گالوانیزه کارخانه آونگان فیومهای روی از وان مذاب متصاعد شده و در هوای محیط کار انتشار می‌یابد لذا اندازه‌گیری فیومهای روی و تعیین غلظت آن هدف اصلی این طرح می‌باشد. از آنجا که در مطالعات مقدماتی میانگین غلظت روی در کارگاه معادل 1/567 و انحراف معیار آن 95% تعیین گردیده بود حداقل حجم نمونه لازم برای برآورد غلظت روی در کارگاه با در نظر گرفتن حداکثر خطایی نمونه‌گیری 40 مورد برآورد گردید نمونه‌گیری در محیط کارگاه با ایستگاه بعدی در قسمت مختلف کارگاه صورت گرفت که در نمونه در اوایل هفته، 14 نمونه در اواسط و 12 نمونه در اواخر هفته تهیه گردید. جهت جمع‌آوری دمه های فلز از پمپ نمونه‌برداری فردی و فیلتر استر سلول س استفاده گردید پس از کالیبراسیون پمپ وسیله و از هوای محیط کار نمونه تهیه شد. نمونه‌ها به آزمایشگاه منتقل شده در اسید نیتریک حل و به کمک دستگاه جذب اتمی مجهز به شل تجزیه گردید. نتایج مطالعات نشان داد که غلظت روی در اوایل (شنبه، یکشنبه) اواسط (دوشنبه، سه‌شنبه ، چهارشنبه) و اواخر هفته (پنجشنبه) به ترتیب برابر 0/58 ، 0/75 و 0/49 میلی‌گرم بر مترمکعب بوده و در ساعات اداری نه تا 11 سال قدمت بیشتری در محیط کار داشت. بین مقادیر سرب در هوا محیط کار در پایان ساعت کاری با اوایل ساعات کاری تفاوت معنی‌دار وجود داشت ( 0.05 >p ). میانگین کل سرب 0/61 میلی‌گرم در مترمکعب بود که کمتر از حد استاندارد پیشنهادی توسط مؤسسه ایمنی و بهداشت آمریکا (پنج میلی گرم بر متر مکعب) می‌باشد. هرچند که کارگر ما حد کمتر از آستانه مجاز در مواجه می‌باشند ولی انجام معاینات دوره‌ای و استفاده از سیستم تهویه مناسب پیشنهاد می‌گردد.

فیوم ، روی ، سرب