سعیده خیراندیش - کارشناس ارشد زراعت
بهرام اندرزیان - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی
شهرام لک - دانشیار گروه زراعت دانشگاه علوم و تحقیقات اهواز
موسی خاتمی پور - مدرس دانشگاه پیام نور دهدشت

از زمان شروع کشاورزی، خشکی عامل محدود کننده مهمی بوده است که از طریق تأثیر بر عملکرد، موجب قحطی و مرگ و میربسیاری شده است که به این منظور و برای شناسایی ارقامی از گندم دوروم که تحت شرایط تنش خشکی عملکرد بالاتری دارندآزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در دو شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی در مزرعه تحقیقات کشاورزی اهواز در سال 90 -89اجرا شد. در این آزمایش، عامل اصلی شامل 2 سطح شرایط آبیاری (بدون قطع آبیاری و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه) و عامل فرعی شامل ژنوتیپ گندم دوروم در پنج سطح شامل کرخه، دنابهرنگ، 6-84-D و9-84-Dبود. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که بین عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مورد بررسی گندم دوروم در شرایط آبیاری مطلوب و دوره قطع آبیاری (تنش خشکی) اختلاف معنی داری در سطح یک درصد وجود دارد. این نتایج نشان داد که بالاترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب برابر با 5700 -12650 کیلو گرم در هکتار از رقم بهرنگ و تحت شرایط آبیاری مطلوب حاصل شده است. در بین ارقام مختلف تحت شرایط تنش خشکی بالاترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکبه ترتیب برابر با 38-11750 کیلو گرم در هکتار از رقم بهرنگ بدست آمد. با توجه به نتایج می توان گفت که رقم بهرنگ به دلیل کارایی بالاتر در استفاده از منابع محیطی و همچنین توانایی جذب بیشتر مواد فتوسنتزی ذخیره شده در اندامهای رویشی گیاه در شرایط تنش می تواند رقم مناسبی برای کشت در مناطق خشک مانند اهواز باشد.

تنش خشکی، آبیاری نرمال، گندم دوروم، عملکرد، اجزاء عملکرد