الهه دیزج چراغی - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
رامتین جولایی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
علی کرامت زاده - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

امروزه تمامی کشورهای جهان در پی به دستآوردن پیشرفتها در زمینه بهرهوری هستند، بدین معنی که بتوانند با مصرف منابع کمتر به تولید بیشتری دست یابند. به منظور افزایش بهرهوری در اقتصاد ایران، باید به بخش کشاورزی بعنوان یکی از بخش هایمهم و عمده فعالیت اقتصادی توجه خاصی کرد، زیرا افزایش رشد بهره وری در این بخش، می تواند ما را جهت دستیابی به توسعه اقتصادی یاری کند. یکی از محصولات مهم در کشاورزی ایران، برنج می باشد. برنج در نقاط خاصی از کشور کاشت می شود که استان مازندران یکی از مناطق مهم و استراتژیک به شمار میآید. به دلیل اهمیت بهره وری در این تحقیق پساز بیان مبانی نظریو ادبیات و پیشینه تحقیق، به محاسبه بهرهوری عوامل تولید (نیروی کار، ماشین آلات و … ) در بخش کشاورزی شهرستان ساری پرداخته شده است. در این پژوهش از تابع کاب- داگلاس استفاده شده و برای تخمین دادهها، از نرم افزارEviews 7 استفاده شده است. بر اساس نتایج بدست آمده از این تخمین مهمترین عوامل موثر بر تولید برنج نیروی کار، ماشینآلات، کود و سم میباشد که در این میان ماشینآلات بیشترین تأثیر را بر تولید داشته است و نتایج نشان میدهد که نیرویکار، ماشینآلات و سم تأثیر مثبت و کود اثر منفی بر تولید دارد. ارزش تولید نهایی هر یک از عوامل با استفاده از قیمت محصولات و تخمین تابع محاسبه شده است. تخصیص بیش از حد و کمتر از حد نهاده ها، با توجه به ارزش تولید نهایی و قیمت نهادهها و اصول اقتصادی موردبررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که نیروی کار و ماشین آلات کمتر از حد بهینه استفاده میشود و کود و سم بیشتر از میزان بهینه مورد استفاده قرار میگیرد. در وضع موجود، تخصیص بسیاری از نهادهها بصورت بهینه انجام نمی گیرد. در نتیجه با تخصیص مجدد و بهینه عوامل تولید میتوان درآمد و سودآوری کشاورزان را افزایش داد.

تولید، بهرهوری، محصول برنج، تابع کاب- داگلاس، ساری