جواد طایی سمیرمی - استادیار گروه آگرواکولوژی دانشگاه جیرفت
شمس اله ایوبی - دانشیار گروه خاکشناسی دانشگاه صنعتی اصفهان

این پژوهش در راستای توسعه پایدار و برنامه ریزی استفاده از اراضی و به منظور ارزیابی محدودیت های بیوفیزیکی و تعیین پتانسیل تولید گیاهان زراعی دشت بروجن واقع در جنوب شرقی استان چهارمحال و بختیاری انجام گردید. بدین منظور ابتدا شاخصهایاقلیمی کشاورزی شامل درجه - روزهای رشد، ضریب خشکی، تبخیر و تعریق پتانسیل، طول دوره رشد، طول دوره یخبندان، آغاز و پایاندوره یخبندان محاسبه و پهنه بندی اقلیمی کشاورزی بر اساس روش یونسکو انجام شد. و سپس لایه های مربوط به ارتفاع، شیب، جهت شیب و تراکم عوارض با استفاده از مدل رقومی ارتفاع و در محیط نرم افزارArcGISبصورت نقشه تهیه شدند. مبنای ارزیابی کیفی اراضی چارچوب فائو و روش پیشنهادی سایز بود که با استفاده از روش پارامتریک در مقیاس 1/50000 و از طریق تطابق ویژگی های اقلیم، خاک و توپوگرافی با احتیاجات رویشی محصولات مورد نظر انجام گرفت. نتایج نشان داد که ویژگی های اقلیمی در رشد و تولید محصولات مورد نظر در منطقه مورد مطالعه محدودیتی ایجاد نمی کند ولی برخی ویژگی های خاک و توپوگرافی عامل محدود کننده تولید محصولات مورد مطالعه هستند 61/7درصد از دشت های مورد مطالعه برای کشت آبی گندم در کلاس S3,26, 4/3,8درصد به ترتیب در کلاسهایS و 2 N1 ،N2 برای کشت آبی جو نیز43/7,26,24,6/3درصد از اراضی به ترتیب در کلاسهایN2 ،S3 ,S و 2 N1و برای سیب زمینی، 58/17 ,26,10/3,6درصد از اراضی به ترتیب در کلاسهایS و 2 N1 ، N2،S3 قرار می گیرند. برای یونجه 63/8 ,26,10/2درصد از اراضی مورد مطالعه به ترتیب در کلاسهایN و 2 S3 ، N1 قرار میگیرند. همچنین پس از اعمال درصد رطوبت در عملکرد محصول، میانگین پتانسیل عملکرد در سطح منطقه مورد مطالعه برای گیاهان گندم، جو، سیب زمینی و یونجه به ترتیب 11/6,9/56 ,66,27/66تن در هکتار برآورد گردید. روش مورد استفاده در این پژوهش پیچیدگیهای موجود در اکوسیستم های زراعی را بصورتی ساده و مفید برای ایجاد یک پایگاه اطلاعات زراعی نشان داده است

ارزیابی تناسب اراضی، کشاورزی پایدار، روش پارامتریک، بروجن، گندم، جو، سیب زمینی، یونجه